TÜYAP Kitap Fuarı, bu yıl hayranları tarafından pop star gibi karşılanan genç yazarlara da ev sahipliği yaptı. Bu yeni nesil yazarların ortaya çıkış sebebi, isteyen herkese yazar olma imkânı sunan Wattpad adlı uygulama. Günahıyla sevabıyla yayıncılıkta yeni bir döneme işaret eden bu ilginç mecrayı Wattpad'in CEO'su Allen Lau'dan dinledik.
Bugün sona erecek olan TÜYAP Kitap Fuarı, 34. kez ziyaretçilerini ağırladı. Peki fuarın yarım asra yaklaşan tarihinde bu zamana kadar en çok ilgi gören yazarın 21 yaşında bir genç kız olduğunu söylesek inanır mıydınız? İnanılır gibi değil bizce de. Genç yazar Büşra Yılmaz'ın, çoğu 12-13 yaşlarında olan yüzlerce hayranının fuarda oluşturduğu izdiham görüntüleri geçen haftanın en çok ilgi çeken haberlerinden biri oldu. Görüntülerde kimisi heyecandan ağlıyor, kimisi de “Biz onca yolu tek bir imza için geldik; Bursa'dan, İzmir'den, Ankara'dan geldik.” diye sitem ediyordu. Sitemin sebebi, izdihamdan dolayı iptal edilen imza günü. “20 yıldır burada çalışıyorum, böyle bir tezahürat görmedim.” sözleri fuarın yöneticilerinden birine ait. Bize bunu aktaran ise Büşra Yılmaz gibi yüzlerce genç yazarı kısa bir sürede bu kadar büyük bir hayran kitlesine kavuşturan Wattpad'in kurucusu Allen Lau. Wattpad en sade anlatımıyla sıradan insanlara yazdıkları hikâyeleri binlerce kişiyle paylaşmasına imkan sağlayan, yazar olmayanlara da binlerce hikâye okuma imkanı sunan ücretsiz bir uygulama. 2006'da kurulan Wattpad'i şimdilerde her ay 40 milyondan fazla kişi kullanıyor. Her saniye topluluğa yeni bir insan katılıyor. En önemlisi de burada hikâyelerini paylaşarak binlerce hayran sahibi olan ve gördüğü ilgi sayesinde yayınevleri tarafından kitapları basılan bir ‘yazarlar nesli' oluşması. Bir ilgi çekici ayrıntı da Wattpad'in Amerika ve Filipinler'den sonra en büyük üçüncü pazarının Türkiye olması. Hızla yaygınlaşan bu yeni mecranın hikâyesini 34. TÜYAP Kitap Fuarı için İstanbul'a gelen Wattpad'in kurucusu Allen Lau'dan dinledik.
Eline kitap almayan çocuk, yazar oldu
Allen Lau, Kanadalı bir girişimci. Sıradan bir elektrik mühendisiyken dünyanın en hızlı büyüyen platformlarından birinin CEO'su olma hikâyesi ilginç. 15 sene önce kendi kurduğu mobil oyunlar üreten bir şirketin yöneticisi iken asıl yapmak istediğinin bu iş olmadığını fark etmiş. Yapmak istediği, mesleğiyle tutku duyduğu şeyi birleştirmek. Uzmanlık alanı mobil uygulamalar olan Lau, tutkuyla bağlı olduğu şeyin bilgisayar oyunları değil kitap okumak olduğunu anlatıyor. Ancak teknoloji bu tarz bir girişime pek müsait değilmiş. O dönemin en popüler telefonu olan Nokia, cepten sadece 4 satır okumaya imkan veriyormuş. 2006 yılında ortamın biraz daha müsait olduğuna karar verdiği sıralarda Aron adlı arkadaşı kendisine bir e-mail atmış ve ortaya attığı fikri değerlendirmesini istemiş Allen'dan. Aron Levitz'in ortaya attığı fikir tamamen Allen'ınki ile aynıymış. Birbirinden bağımsız bir şekilde aynı şeyi düşünen iki arkadaş ortak olmaya karar verip Wattpad'i kurmuş.
İlk zamanlar daha çok e-kitap platformu olarak hizmet veren mecrada kullanıcıların kendi hikâyelerini paylaşmaya başlamaları 2 seneyi bulmuş. İlk hikâye paylaşanın İngiltere'den genç bir kız olduğunu anlatıyor Lau. Şimdi gelinen noktayı ise şöyle özetliyor: “Son 30 günde 2 milyondan fazla kişi yazılarından bölümler paylaştı.” Wattpad'e hikâyeler bütün halinde değil bir dizi gibi bölümler halinde ekleniyor. Wattpad kurucusu bunun kullanıcılar arasında inanılmaz bir etkileşime sebep olduğunu söylüyor: “Bölümler halinde paylaşıldığı için diğer kullanıcılar yaptıkları yorumlarla hikâyenin gidişatını değiştirebiliyor.” Aynı zamanda müthiş bir sosyal paylaşım mecrası olan bu uygulama bakın başka nelere vesile oluyor? Yine Lau'nun ağzından verelim: “Hikâyeler çok ilgi görüp sanal ya da geleneksel anlamda kitaba dönüşecek olduğunda hayranlar oluşmaya başlıyor. Bu hayranlar kitabın kapak tasarımından tanıtım videosuna kadar birçok şeye gönüllü olarak katkıda bulunuyor. Hatta bazı kitapların birden çok kapağı olabiliyor.”
İlginç yazar profillerinden bahsediyor Lau. Kızı Wattpad'de yazar olan bir annenin kendisine yazdığı mektupta, “10 sene önce kızımın eline bir kitap bile veremezken Wattpad sayesinde bırakın okumayı kitap yazmaya başladı, bu inanılmaz.” ifadelerini kaleme almış. Üstelik bahsi geçen kız, öğrenme güçlüğü olarak bilinen disleksi hastasıymış. Sonra Afrika'dan gelen bir başka mektubu gösteriyor Lau. Mektupta özetle şu ifadeler yer alıyor: “Wattpad'e çok teşekkürler. Ülkemizde bizim kitabevlerine erişimimiz yok. Zaten olsa da kitap almak için paramız yok. Wattpad sayesinde binlerce hikâyeye ücretsiz ulaşabiliyoruz.”
Dünyada ve Türkiye'de Wattpad
Her ay 40 milyondan fazla kişi Wattpad kullanıyor.
Her saniye topluluğa yeni bir insan katılıyor.
İnsanlar Wattpad'de ayda 13 milyar dakika harcıyor.
Ortalama Wattpad oturumu 30 dakika sürüyor.
Bugüne kadar 150 milyondan fazla hikâye güncellemesi paylaşıldı.
Her ay Türkiye'den 3 milyon kişi Wattpad'i ziyaret ediyor.
Türkler Wattpad'de ayda yaklaşık 400 milyon dakika harcıyor.
Bugüne kadar 7 milyondan fazla Türkçe hikâye güncellemesi paylaşıldı.
Kitabı basılan Türk yazar sayısı 100'ü buldu
Türkçede kitaplaştırılan Wattpad hikâye sayısı 100'ü bulmuş durumda. Bazıları yayınevleri tarafından basıldı hatta. Epsilon Yayınevi bu konuda öncü. Şu ana kadar 10'dan fazla Wattpad öyküsünü kitaplaştıran yayınevinin müdür yardımcısı Fırat Yenici, Wattpad'i yazarlığın demokratikleşmesi ve bir ölçüde halka inmesi olarak tanımlıyor. Ve evrilerek yayıncılık dünyasının ayrılmaz bir parçası haline geleceğini anlatıyor.
Editörün işini takipçiler yapıyor
Wattpad hikâyesi olarak ortaya çıkıp, geleneksel yolla basılan kitaplar edebi anlamda elbette ki çok nitelikli değil. Bir başka handikap da kitapların konularının ve türlerinin hemen hemen birbirinin aynısı olması. Çoğu romantik aşk hikâyeleri… Okuyan kişi sayısı bu denli artarken okunan içeriğin edebi anlamda tatmin edici olmaması tam bir ‘sevinelim mi üzülelim mi bilemedik' durumu. ‘Sanal ortamda kalan ya da basılan hikâyeleri edebiyat anlamında biraz ileriye taşımak adına Wattpad'in bir girişimi var mı peki? Klasik yayıncılıktaki editöryal müdahale Wattpad'de nasıl oluyor? Lau'nun bu sorulara cevabı şöyle: “Klasik yayıncılıktaki editöryal süreçler burada farklılaşıyor. Aslında bütün o müdahaleler yine var ama okuyucular tarafından yapılıyor. Nasıl kitap kapaklarını diğer üyeler tasarlıyor, ev kadını olan yazar da her bir bölüm yayınladığında takipçleri ‘şurada gramer hatası var' diyebiliyor. Ya da hikâyenin gidişatı ile ilgili yorumlar yapılabiliyor.” Lau, hikâyelerin hep aynı tür olduğu iddiasının ise doğru olmadığını söylüyor. Ona göre sadece 20'li yaşlarda genç yazarlar yok bu mecrada. Dan Brown ve Margeret Atwood gibi dünyaca ünlü yazarlar da Wattpad aracılığıyla kitaplarından bölümler paylaşarak okuyucuları ile etkileşime giriyor. Lau, yine uzun bir süredir yazmayan bir edebiyatçının Wattpad ile yeniden kitap yazmaya başladığını anlatıyor.