Bundan 102 sene önce Osmanlı zamanında ilk Türk devletinin Balkanlar'da kurulduğunu biliyor muydunuz?
Kronolojiyi esas tutalım: İmparatorluk, 30 Eylül 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması ile fiilen, 11 Ekim 1922 Mudanya Mütarekesi ile hukuken, 29 Ekim 1923 Cumhuriyet'in ilanı ile de resmen tarihe karışır. Haliyle tarih kitaplarında Osmanlı sonrası ilk mukaddime Türkiye Cumhuriyeti addedilir. Ancak Osmanlı'dan sonraki, Cumhuriyet'ten önceki ilk Türk devleti, Batı Trakya Türk Hükümeti'dir, yani Garbî; Trakya Hükümeti Muvakkatesi yahut Müstakilesi. Peki, ne zaman, nerede, kim tarafından kurulmuştur bu devlet? Başkanı kimdir, bayrağı ve millî; marşı nasıldır?
Malum, 1912'de başlayan Balkan Savaşları sonrası, Türklerin Balkanlar'daki nüfuzu azalır. Yeni yeni şekillenen Balkan devletçiklerinin sınırlarına dâhil olur. Osmanlı hükümetini deruhte eden İttihat ve Terakki Partisi, özellikle de Enver Paşa, Türklerin Balkanlar'da kaybolmaması adına birtakım eylemlerde bulunur. 31 Ağustos 1913'te ise devlet-i mezkûr resmen kurulmuş olur. Başkent ise az önce geri alınmış Gümülcine ilan edilir. Hükümetin sınırları; doğuda Meriç, batıda Makedonya, kuzeyde Bulgaristan, güneyde Ege Denizi ile İskeçe, Dedeağaç, Karağaç, Fere, Koşukavak ve Mestanlı ile çevrilidir. Nüfusunun yaklaşık yüzde 80'ini Müslümanların oluşturduğu devletin reis-i cumhuru Hoca Salih Efendi olur. Devletin bayrağı ise son derece orijinaldir: İslamiyet'i temsil eden yeşil-beyaz renk üzerine ay-yıldız işlemeli sancaktır. 6 bini Osmanlı askerlerinden oluşan ve yaklaşık 30 bin kişiden müteşekkil ordusu bulunan devlet bütçesini hazırlar, Yunan ve Bulgar pullarını geçersiz saydığından kendi pulunu bastırır ve pasaport uygulamasına geçer. İmparatorluğun yasa ve tüzüklerini olduğu gibi kabul eden hükümette davalara, Garbî; Trakya Adliyesi bakmaya başlar. Samuel Karasu, devletin resmî; ajansını kurup Türkçe ve Fransızca olmak üzere ‘Müstakil' adında bir de gazete çıkarır. Millî; marşı ise devletin Genelkurmay Başkanı olarak atanan Prizrenli Süleyman Askerî; Bey tarafından Dedeağaç'ta kaleme alınır. Kısacası, yeni bir devlette olması gereken hemen her pratik, ‘Batı Trakya Türk Cumhuriyeti'nde uygulanır. Ancak Avrupalı devletler, bu yapıdan rahatsız olur ve genç Cumhuriyeti, Osmanlı'ya şikâyet ederler. Her ne kadar İttihatçıların desteğiyle kurulması sağlansa da payitahttaki iktidar kavgasının gölgesi, Balkanlar'daki bu Türk devletinin üstüne de düşer. Netice itibarıyla Osmanlı ile Bulgaristan arasında, 29 Eylül 1913'te II. Balkan Savaşı'nı bitiren İstanbul Anlaşması imza edilir. Bulgar komutan General Lazarof tarafından işgal edilen Türk devleti, bir ay içinde ortadan kalkar. Üç aylık ömrü olan devlet, on sene sonra yeni bir Türk devletinin doğuşunu muştular aslında. Çünkü Millî; Mücadele ateşini yakan kadrolar, Balkan kökenli Türk subaylarıdır. Yine düşman askerine karşı şehir şehir mücadele veren Kuva-yı Millî;ye fikri, Trakya mücadelesi zamanında ortaya çıkar. Son olarak 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması gereğince, Batı Trakya Türkleri, Yunanistan idaresine terk edilir.
Batı Trakya Türk Hükümeti'nin millî; marşı
Ey Batı Trakyalı asil Türk çocuğu ne mutlu sana
Sen hayat verdin kanınla millî; kurtuluş savaşına
Yüce kahramanlığın nakşedildi cihanın her yanına
Selam duruyor milletler senin şu millî; bayrağına
Bastığın şu yerler senin şanlı şehitlerinle dolu
Düşmanlar taciz edemez yüce kahramanların ruhunu.
…
Bütün müstevlileri ezerek, yenerek hedefe ulaştık
Balkanlarda şanlı bir cumhuriyet çığırı açtık
İlk defa hürriyet meşalesini biz yaktık
Bu bayrak dalgalanacak, bu cumhuriyet yaşayacak
Karşımızdaki düşmanlar bizden ürküp kaçacak.
…
Binlerce yıl hür yaşayan bir milletin torunlarıyız
Şu steplerin kurdu, arslanı, göklerin kartalıyız
Mücahitlerin hamlesi her zaman fırtınaları andırır
Savaşta heybetimizin dehşetinden düşmanlar bayılır.
Ey şirin Batı Trakya! İşte nihayet esaretten kurtuldun
Ey düşmanlar! Sanmayın ki savaşlardan bu millet yorgun
Cumhuriyetin yüce bayrağı her an bu yurtta dalgalanacak
Şu bütün Batı Trakyalılar kıyamete kadar hür yaşayacak!