Geçtiğimiz seçimlerde sandık güvenliğini ve katılımcı demokrasiyi sağlamak amacıyla kurulan Oy ve Ötesi Derneği’nin gündemi bu kez 7 Haziran seçimleri. Dernek, yaklaşık 52 milyon seçmenin oy kullanacağı seçimlerde oyların yüzde 62’sini gözlemlemeyi hedefliyor.
Dernek başkanı Sercan Çelebi, “Devir canını seven kaçsın değil, oyunu seven saysın devri.” diyerek seçimin kritikliğine vurgu yapıyor. Seçimlerde usulsüzlük yapılabileceğine dikkat çeken Çelebi, Kâğıthane’deki oy hırsızlığını örnek gösteriyor ve “Seçim usulsüzlüğüyle ilgili ilk defa bir dava kabul edildi. 29 kişi ağır cezada yargılanıyor. Bunları tespit edebiliyorsanız, ıslak imzalı tutanakları ortaya koyabiliyorsanız yasal itiraz mekanizmaları işliyor ve olay yargıya taşınıyor. Demek ki sonuç alınabiliyor.” şeklinde konuşuyor. Kâğıthane olayını caydırıcılık perspektifinden okumak gerektiğini söylüyor. Peki, bu sistem ne zaman çalışmıyor? Çelebi’ye göre sandık başında kimse yoksa, bu süreç sıkı takip edilmiyorsa veya bir usulsüzlüğe rastlayanlar bunun arkasına yasal dayanak koyamıyorlarsa yasal süreç işlemiyor. Demek ki sandık başında var olmak gerekiyor.
Geçtiğimiz seçimlerde meydana gelen elektrik kesintileri malum. Çelebi, ‘trafoya kedi girdi’, ‘sandığın üzerine oturun’ şeklindeki açıklamaların seçim sürecine zarar verdiğini ifade ediyor. Bu açıklamalar insanların oy vermeye ve sisteme olan inançlarını yok ediyor. Çelebi, “Ülkenin 10 senesini belirleyecek bir seçim gününde kökten bir sıkıntı yaşanıyor ve biz bunu 3 santimetrekarelik bir hayvana bağlıyoruz. Bu noktada seçim güvenliğinin ötesinde başka şeyleri de sorgulamamız lazım.” diyor.
Çelebi’ye göre bugünkü iktidarı sevenler de sevmeyenler de seçim sürecinin doğru işlediğinden emin olmalı ki bir sonraki seçimde başka birilerinin de doğru süreçten geçerek seçildiğine güven duysun. Oy ve Ötesi Derneği, bunu sağlamayı amaçlıyor. Takip mekanizmaları iyi işlerse hangi kedi nerede dolaşmak istiyorsa dolaşsın ya da elektrik nerede kesiliyorsa kesilsin bu süreçler takip edilebilir.
‘Sivil seçim gözlemciliğine inanıyoruz’
Dernek Başkanı Çelebi, “Oy ve Ötesi’nin bir tane kırmızı çizgisi var; bütün partilere eşit mesafede olmak. Biz kendi aramızda bile kimin hangi partiye oy vereceğini sormadık, gönüllülerle asla böyle bir diyaloğumuz olmuyor.” şeklinde konuşuyor. Oy ve Ötesi Derneği, demokratik süreçlerin pekiştirilmesi ve geliştirilmesinde ilk adım olan adil, güvenilir, şeffaf seçimler için tarafsız, partiler üstü ve sivil seçim gözlemciliğinin önemine yürekten inanıyor. Sivil seçim gözlemciliğini Türkiye genelinde de yaygınlaştırmak isteyen dernek İstanbul, İzmir, Adana, Bursa, Ankara ve Antalya başta olmak üzere 45 il 162 ilçede yer alacak olan gönüllüleriyle oyların yüzde 62’sini gözlemlemeyi hedefliyor.