Müzik dünyasının önemli isimlerinden Timur Selçuk, ‘Dünden Bugüne Timur Selçuk’ isimli bir turneye çıkıyor. Turne öncesinde sanatçıyla buluştuk. Muhalif duruşu ve söylemleriyle dikkat çeken müzisyen, ülkenin gidişatından hiç ümitli değil.
‘Dünden Bugüne Timur Selçuk’ başlıklı bir turneye çıkıyorsunuz. Sahnede izleyiciler neler dinleyecek sizden?
Sahnede öncelikle yine beni ve piyanomu göreceğiz. Daha önceki gibi Cumhuriyet dönemi Türk şairlerinin şiirlerinden bestelediğim eserleri icra edeceğim. Münir babadan birkaç eser çalacağız. Ağırlık olarak kültürüne bağlı ama Batı’nın çok sesliliğini de milli kültürle mezcedip değerlendirmiş, üretken, paylaşımcı, zulme ve zalime boyun eğmeyen bir Timur Selçuk görecekler.
Münir Nurettin Selçuk’un oğlu olmak size ekstra bir sorumluluk yükledi mi?
Özel bir sorumluluk yüklemedi. Sadece almasını bildiğim örnekleri aldım. Allah bana güzel bir ailede yetişmeyi nasip etti. Temiz bir mayam var. Ben de bunun kıymetini bilmeye çalıştım. O bakımdan anneme ve babacığıma saygım ve sevgim büyük.
Siz kendinizi nasıl tanımlıyorsunuz?
Ben ahlâklı bir insan olarak anılmak ve tanınmak isterim. Diğerleri alt kimliklerimdir. Sol görüşlü, milliyetçi ya da Müslüman olduğunu söyleyen çok ahlâksız insan gördüm. Benim için önemli olan ahlâklı, zulme sessiz kalmayan, zalime boyun eğmeyen biri olabilmek.
Sanırım musiki düşüncenizin temelinde de ahlâk var…
Bu müzik, Yaradan’ın bu coğrafyaya armağanıdır. Türk halk müziği de Türk halkının Yaradan’ına şükranlarının ifadesidir. Gökten yere ve topraktan göğe bir ses cümbüşü hiçbir coğrafyada yoktur. Ben Yaradan’ı hep yanımda hissettim. Ahlâklı insan, ahlâklı yurttaş olmaya gayret ettim. Zamanımızda zaman ötesi bu tanımların değerlerinin ayağa düşürülmesi beni rahatsız ediyor. Rahmetli dedem, kutsal değerler üzerinden dostluk kurmayın dermiş. Namaz kılıyorum, kurban kesiyorum, hadi bu ihaleye birlikte girelim, bu işi birlikte yapalım gibi bir mantık olmaz. Hem Cumhuriyet ile ilgili değerleri ifade ederken isim kullanmamaya özen gösteririm. Manevî; dünyamı anlatırken de dinî; düşüncelerimi çok fazla zikretmem. Benim için ahlâklı insan yeterlidir. Sahip olduğumuz değerler bizi ahlâklı insan olmak konusunda besliyorsa o zaman anlamlıdır. Ama şimdiki etnik ayrımcı siyaset gibi, özünde büyük çıkarları olan dinci rant siyaseti gibi ya da ikiyüzlü Cumhuriyetçi siyasetler gibiyse benim o değerlere saygım yok.
Siz başından beri mevcut iktidarı eleştiriyorsunuz. Bunun tek sebebi siyasî; görüşünüzün farklı olması mı?
Öncelikle ben başından beri bütün siyasilere ve onları destekleyenlere ‘değerli kardeşlerim’ derim. Çünkü hepsini Allah yarattı. Onun yarattığı her şey değerlidir. Bunu ilk kez açıklıyorum. Benim çocukluğumdan beri özel bir durumum vardı. Kötü bir şey olacağını hissettiğimde titreme gelir ve başımdan aşağı soğuk bir ter gelirdi. Bunu bilen büyüklerim, benim elimden tutar, evlenecek ya da iş yapacakları insanlara götürür ve onları görmemi isterdi. Eğer gittiğim yerde kötü bir duygu hissetmişsem bir titreme ve tepemden aşağı soğuk bir ter gelirdi. Okul yıllarımda ve gençlik yıllarımda bu duyguyu kaybetmiştim. 2002 seçimlerinden bir süre sonra bir öğrencimin düğününe gittim. Nikâh şahitleri Erdoğan ve Arınç’tı. Orada ilk kez Tayyip Erdoğan ile karşı karşıya geldik. Tepemden ayaklarıma kadar buz gibi bir ter boşandı. Eve gittiğimde eşim ne olduğunu sordu. ‘Bu kardeşimiz bizi kana bulamadan gitmeyecek.’ dedim. Yıllardır yaşamadığım bir duyguyu tekrar yaşamıştım. Eşim de, ‘Sen yine kendini evliya sandın.’ diye benimle dalga geçti. Ben de, ‘Dalga geçme, Allah bana bu duyguyu vermiş ama inşallah bir zandır.’ dedim. Fakat gidişat maalesef bu yöne doğru gidiyor.
Gerçekten böyle mi düşünüyorsunuz. Durum çok mu vahim?
Maalesef hiçbir dönemde bu ülke bu kadar kutuplaşmadı. Hiçbir dönemde bu kadar nefret söylemlerine maruz kalmadık. Bir Cumhuriyet, bebek katili ile İmralı’da pazarlık eder mi? Bir Cumhuriyet, Suriye’ye terör ihraç eder mi? Bu nasıl bir iştir? Bu geri döner, teper ve ortalıkta kan gövdeyi götürür. Bu gidiş hayırlı bir gidiş değil. Bu gidişi destekleyen, bu gidişi bilerek ya da bilmeyerek destekleyenler yok mu? Kalp kırmak istemiyorum ama bu durumdan hepimiz sorumluyuz.
Ne yapılmalı peki?
Hangi görüşten, inanç ve kültürden olursa olsun bütün ahlâklı insanlar ve yurttaşların bu kardeşlerimizin iktidardan gitmesi için elbirliği yapması gerek. Bir şeyi unutmamak lazım. Amerika zulüm üzerine kuruldu. Aynı şekilde dini değerlerden yola çıkarak zulmeden bir iktidarla karşı karşıyayız. Bir de feodal zulüm dediğim bir zulüm var ki, o da PKK’dır, İmralı’dır, Kandil’dir. Onun uzantısı HDP olarak Meclis’tedir. Eğer kök zulümse ilk fırsatta birleşir. Zulmedenin birleşmek için nedeni yoktur. Nitekim Amerika, AKP ve HDP istedikleri kadar birbirlerine ters gözüksün, zalimler birleşir. Onun için haziran ayındaki seçimde bütün ahlâklı insanlar birleşsin. Onurumuzdan, haysiyetimizden başka kaybedecek bir şeyimiz kalmadı.
Muhalefeti de eleştiriyor musunuz bu gidişatta?
Sadece muhalefete yükleyemeyiz bu suçu. Halkın da bunda payı var. Hiçbirimiz masum değiliz. Kolektif bir kusur var ortada. 12 Eylül konusunda herkes askeri ve Kenan Evreni suçlar. Peki neden darbe olmadan analar babalar Meclis’e gidip liderlerin yakasından tutmadı? “Bizim çocuklarımız ölüyor, siz hâlâ iktidar kavgası yapıyorsunuz” diye çekip aşağı almadılar. Biz bunun acılarını yaşadık. Aynı şeyi bugün de yaşıyoruz.
Osmanlı’yı Cumhuriyet ile çarpıştırmaya ne gerek var?
Mevcut gidişattan ümitli misiniz?
Hiçbir manada ümitli değilim. Sadece bir bela bin nasihatten iyidir özdeyişine sarılmış durumdayım. İnsanın hem hayra ve barışa giden bir yanı hem de sıklıkla farklı yanlışlara düşen yanı vardır. Sanıyorum her konuda dürüst olmak gerek. Akıl, bilim, felsefe, sanat bir arada hareket etmeli. Sanat, insanı insan eden değerleri ayakta tutar. Akla ve bilime temiz hava, temiz su götürür. Biz bunların üstüne kurmayı başaramadık maalesef. Cumhuriyet ile Osmanlı’yı çarpıştırmadan eksik yanlarını tamamlayıp günümüze uygun öz suyunu yakalayıp hepsine saygı göstererek çocuklarımıza yeni bir yaşama biçimi kurmalıyız.
Her konuşmanızda düşüncelerinizi özgürce ifade ediyorsunuz. Diğer sanatçıların aynı cesurlukta davrandığını düşünüyor musunuz?
Eğer sanatçı suskunsa, boyun eğmişse önce o sanatı takip edenler, onu hayatının bir parçası haline getirmeye gayret edenler bozulmuş demektir. Sanatçı hitap ettiği insanlardan güç alır. Bazı lider sanatçılar vardır, onlar halka bakmaz, doğru bildiği yolda gider. Bunların sayısı da çok azdır. Ben meslektaşlarıma bu anlamda sorumluluk yüklerim. Halka düşen sorumluluğu da belirtmek isterim.
Allah’tan başka kimseye secde etmem
Görüşlerinizi siyasete atılarak dillendirmeyi düşündünüz mü hiç?
Biz sanatçıların anarşist bir yanı vardır. Ben çok parti üyeliği ve milletvekilliği teklifi aldım. Fakat baktım ki düşündüğünü söyleyen adamlar genelde istenmeyen adamlar olur. Dolayısıyla kenarda kaldım. Benim hayırdan ve barıştan yana sözlerim, iyi işler yapmak isteyen siyasi görüşlere bir destektir. İnsanlar benim görüşlerimi beğenmeyebilir, sesimi beğenmeyebilir ama ‘Timur Hoca faydalı ve dürüsttür’ der. Müziği iyi öğretir, müziği öğretirken de insanlıktan yana görüşlerimi de onlarla paylaşırım. İnsanlar bilir ki Timur Selçuk hep hayır ve barıştan yana taraf tutar. Dik durur, zulme ve zalime karşıdır. İllaki benim de kusurlarım vardır ama 48 yıldır insanları hiç aldatmadım. Ahlâklı insan tanımlamasına leke sürecek bir şey yapmamaya gayret ettim. Kusursuzluk sadece Allah’a mahsustur. Biz ölçü ve edep içinde kalabilmeliyiz.
Bu düşünceler size çok düşman kazandırmış olmalı…
Evet, ben yaşamım boyunca bu duruşumdan ötürü çok düşman kazandım. Hep düşmanlarımla beslendim. Allah’tan başka kimseye secde etmedim. Allah, ettirmesin.