Bülent Şenver, iş dünyasının yakından tanıdığı tecrübeli bir yönetici. Uzun dönem banka genel müdürlüğü ve denetmenlik yapan Şenver yıllar önce Sakıp Sabancı’nın yanına gider.Etik değerleri iş hayatında yaygınlaştırmayı amaçlayan bir dernek kurmak istediğini anlatır. Kendine has üslubu ile “Ya Bülent nerden buluyorsun böyle fikirleri, ne güzel ne güzel…” dedikten sonra ufak bir ekleme yapar Sabancı; “Seninki biraz göle maya çalmak yahu.” Bu cevaptan sonra moralinin bozulduğunu gören Sakıp Ağa şöyle teselli eder Şenver’i, “Yahu üzülme senin mayan tutacak tutacak.”İşte böyle bir fikir alışverişinden sonra Etik Değerler Merkezi Derneği’ni (EDMER) kurmak için çalışır Şenver. Şu sıralar ise bir hayli yoğun. Zira üç yıl önce kurulan dernek çatısı altında buluştuğu gençler Türkiye’nin ilk internet etik dergisini çıkarıyor. Derginin hedefi geleceğin yöneticilerini doğru ve dürüst çalışarak da başarıya ulaşılabileceğine inandırmak. Çünkü günümüz gençliği ‘katakullisiz’ iş yapmanın mümkün olmadığını düşünüyor. Şenver, ahlaki zafiyetlerin giderek yaygınlaştığı ve tepki görmediği şu zamanda Türkiye’nin bu tür çalışmalara ihtiyacı olduğunu anlatıyor. Kanıtı ise geçtiğimiz yıl derneğin bir araştırma şirketine yaptırdığı ‘etik değerler’ çalışması. Gençler ve iş hayatındaki profesyonel yöneticilere yönelik iki çalışma gerçekten de çarpıcı sonuçlar içeriyor. Örneğin 18-24 yaş arasındaki gençlere sorulan, “Etik dışı davranmaktan çekinir misiniz?” sorusuna yüzde 58’i “çekinmem” cevabını veriyor. Etik dışı bir davranış gördüğünde tepki vermediğini söyleyen gençlerin oranı ise yüzde 55. Aynı soruları yöneticilere de soruluyor. Etik Değerler Merkezi Derneği’nin kurucu genel başkanı Bülent Şenver’in aktardığı sonuçlara göre etik davranışın çok önemli olduğunu düşünenlerin oranı sadece yüzde 5. Araştırmaya katılanların yüzde 48’i ise kendi işlerinde etik dışı davranmaktan çekinmediğini söylüyor. Şenver’e göre böyle bir fikri açıkça paylaşmalarının sebebi çalışma hayatında özlü söz gibi tekrarlanan ‘işlerin başka türlü yürümeyeceği’ fikri.Etik konusundaki yozlaşmanın açıkça görüldüğünü anlatan Bülent Şenver, “Toplumun bu konuda topyekûn bir temizliğe ihtiyacı var.” diyor. Çünkü ahlaki bir zafiyet karşısında, “Adam işini yapıyor.” diyenlerin sayısı artıyor. Birtakım menfaatlerin sağlanması insanların haksızlığa karşı suskunluğunu daha da artırıyor. Şenver’e göre bu durumda konuyu ciddiye alıp düzeltmeye çalışan kişilere de ihtiyaç var. Bir dernek olarak etik değerleri yaygınlaştırmada ne kadar başarılı olacaklarını ise şöyle cevaplıyor: “Bunu tek başımıza yapamayız. Ama bizim gibi düşünenleri artırabiliriz. Yani göle yoğurt çalan insan sayısını artırmamız gerekiyor.” Toplum olarak bazı kabullerin olduğunu hatırlatan tecrübeli yönetici, ‘Üzümü ye, bağını sorma’ sözünü hatırlatıp ekliyor: “Yahu nasıl sormayayım? Nerden geldi bu üzüm? Helal mi haram mı, doğru mu çirkin mi?” Aslında insanı büyük bir utanca sürükleyen zihniyeti örneklerle açıklamaya devam ediyor Şenver: “Bal tutan parmağını yalar. İyi de ben kamunun malını tutuyorum. Halkın malı elimde. Ama yalamadığın zaman sana enayi gözüyle bakılıyor.” Yasalar etik dışı davranmaya zorluyorGelişen toplumlarda etik değerlere verilen önemin yükseldiğini anlatan Bülent Şenver, “Bu bir yerde insanın insan olmakla ilgili en önemli hakkı. Ayrıca modern bir toplumda yaşamanın gereklerinden biri.” diyor. Bahsi geçen ülkelerin diğer özelliği ise şeffaf olmaları. Örneğin bir politikacının veya bir şirketin etik dışı bir tavrı varsa bunun duyulmaması söz konusu değil. Duyulmakla kalmayıp toplum tarafından cezalandırılarak karşılığını da buluyor. Toplumların ne kadar gelişirse o kadar haklarının peşinden gideceğini söyleyen Şenver, “Ama bazı ülkelerde hakkını arayanlar dövülürse, hapse atılırsa, yasaklar getirilirse insanlar korkmaya başlar. Korku düzeni ile hak aramaktan vazgeçer.” diyor. Kendisi de altı yıl Türkiye Bankalar Birliği’nin denetçisi olarak yönetim kurulunda görev yapan Şenver, “Türkiye’de şikâyet edince karşılığını alma diye bir şey yok. Bankayı BDDK’ya şikâyet edince çözüm sunacak bir sistem kurulsa insanlar hakkını arama peşine gider elbette.” diyor. Buna karşın gelişmiş ülkelerde olan biteni görünce insanın hayret ettiğini de ekleyen Şenver şöyle devam ediyor: “Bir bakan havaalanında devletin parasıyla Toblerone çikolata aldığı için istifa ettiriliyor. Yani ne demek bu; bu tür sistemler çalışıyor orada.”Türkiye’de de gelişmiş ülkeler gibi denetim mekanizması düzgün çalışırsa etik değerlerin oturacağını savunan EDMER Başkanı, “Etik eğitim zincirini aileden başlayıp eğitimde ve iş yaşamında sürdürülebilir hale getirmemiz gerekiyor.” görüşünde. Halihazırda okullarda etik kurallarıyla ilgili bir altyapının oluşturulmadığını düşünen Şenver, “Türkiye olarak nasıl bir gençlik yetiştirmeliyiz? Önce buna karar vermeliyiz.” diyor. Bunlara bakıp sistemin yeniden düzenlenmesi gerektiğini savunan Şenver, mevcut yasalarla iş hayatında etik bir yaşamın mümkün olmadığını düşünüyor. Örneğin Kamu İhale Yasası’nın şaibeye çok müsait hali, ya da imar kanunu. Tamamının etik dışı davranmaya müsait bir sistem kurulduğunu anlatan Şenver şöyle devam ediyor: “Sloganımız etik her zaman kazanır. İnsanların buna inanması lazım. İspat etmeliyiz ki etik uzun dönemde her zaman kazanacaktır.” Şirketin yaptırdığı anketlerin sonuçları Etik Değerler Merkezi Derneği’nin Xsight Araştırma Şirketi’ne ‘etik’ konusunda yaptırdığı araştırmada aşağıdaki sonuçlara ulaşıldı: 18-25 yaş arası gençlerle yapılan ‘etik’ araştırması:Etik dışı davranmaktan çekinir misin?Çekinmem (Yüzde 58)Etik dışı davranana tepki verir misiniz?Tepki vermem (Yüzde 55)Sizce Türkiye’nin etikle ilgili durumu daha iyiye gidecek mi?Hayır, daha da kötüye gidecek (Yüzde 76)Sizce Türkiye’de en önemli etik sorunlar nelerdir?Ayrımcılık–haksız kazanç–aldatıcı reklam–yolsuzluk–rüşvetYöneticinin gözüyle etik araştırması:Yöneticilere toplumda etik davranış önemli mi?Çok önemli (Yüzde 5)İş hayatında etik davranmamaktan çekinir misiniz?Çekinirim (Yüzde 48)Etikle ilgili bir dernek var ve çalışmalar yapıyor. Bu çalışmaların ileriye yönelik yararlı sonuçlar doğuracağına inanıyor musunuz?Kesinlikle inanıyorum (yüzde 7)Sizce iş hayatında en önemli etik sorunlar nelerdir?Adaletsiz yönetim–işe alım terfi–ayrımcılık–emek sömürüsü–haksız rekabet–kurum kaynaklarının sömürülmesi-yolsuzluk
Bülent Şenver, iş dünyasının yakından tanıdığı tecrübeli bir yönetici. Uzun dönem banka genel müdürlüğü ve denetmenlik yapan Şenver yıllar önce Sakıp Sabancı’nın yanına gider.Etik değerleri iş hayatında yaygınlaştırmayı amaçlayan bir dernek kurmak istediğini anlatır. Kendine has üslubu ile “Ya Bülent nerden buluyorsun böyle fikirleri, ne güzel ne güzel…” dedikten sonra ufak bir ekleme yapar Sabancı; “Seninki biraz göle maya çalmak yahu.” Bu cevaptan sonra moralinin bozulduğunu gören Sakıp Ağa şöyle teselli eder Şenver’i, “Yahu üzülme senin mayan tutacak tutacak.”İşte böyle bir fikir alışverişinden sonra Etik Değerler Merkezi Derneği’ni (EDMER) kurmak için çalışır Şenver. Şu sıralar ise bir hayli yoğun. Zira üç yıl önce kurulan dernek çatısı altında buluştuğu gençler Türkiye’nin ilk internet etik dergisini çıkarıyor. Derginin hedefi geleceğin yöneticilerini doğru ve dürüst çalışarak da başarıya ulaşılabileceğine inandırmak. Çünkü günümüz gençliği ‘katakullisiz’ iş yapmanın mümkün olmadığını düşünüyor. Şenver, ahlaki zafiyetlerin giderek yaygınlaştığı ve tepki görmediği şu zamanda Türkiye’nin bu tür çalışmalara ihtiyacı olduğunu anlatıyor. Kanıtı ise geçtiğimiz yıl derneğin bir araştırma şirketine yaptırdığı ‘etik değerler’ çalışması. Gençler ve iş hayatındaki profesyonel yöneticilere yönelik iki çalışma gerçekten de çarpıcı sonuçlar içeriyor. Örneğin 18-24 yaş arasındaki gençlere sorulan, “Etik dışı davranmaktan çekinir misiniz?” sorusuna yüzde 58’i “çekinmem” cevabını veriyor. Etik dışı bir davranış gördüğünde tepki vermediğini söyleyen gençlerin oranı ise yüzde 55. Aynı soruları yöneticilere de soruluyor. Etik Değerler Merkezi Derneği’nin kurucu genel başkanı Bülent Şenver’in aktardığı sonuçlara göre etik davranışın çok önemli olduğunu düşünenlerin oranı sadece yüzde 5. Araştırmaya katılanların yüzde 48’i ise kendi işlerinde etik dışı davranmaktan çekinmediğini söylüyor. Şenver’e göre böyle bir fikri açıkça paylaşmalarının sebebi çalışma hayatında özlü söz gibi tekrarlanan ‘işlerin başka türlü yürümeyeceği’ fikri.Etik konusundaki yozlaşmanın açıkça görüldüğünü anlatan Bülent Şenver, “Toplumun bu konuda topyekûn bir temizliğe ihtiyacı var.” diyor. Çünkü ahlaki bir zafiyet karşısında, “Adam işini yapıyor.” diyenlerin sayısı artıyor. Birtakım menfaatlerin sağlanması insanların haksızlığa karşı suskunluğunu daha da artırıyor. Şenver’e göre bu durumda konuyu ciddiye alıp düzeltmeye çalışan kişilere de ihtiyaç var. Bir dernek olarak etik değerleri yaygınlaştırmada ne kadar başarılı olacaklarını ise şöyle cevaplıyor: “Bunu tek başımıza yapamayız. Ama bizim gibi düşünenleri artırabiliriz. Yani göle yoğurt çalan insan sayısını artırmamız gerekiyor.” Toplum olarak bazı kabullerin olduğunu hatırlatan tecrübeli yönetici, ‘Üzümü ye, bağını sorma’ sözünü hatırlatıp ekliyor: “Yahu nasıl sormayayım? Nerden geldi bu üzüm? Helal mi haram mı, doğru mu çirkin mi?” Aslında insanı büyük bir utanca sürükleyen zihniyeti örneklerle açıklamaya devam ediyor Şenver: “Bal tutan parmağını yalar. İyi de ben kamunun malını tutuyorum. Halkın malı elimde. Ama yalamadığın zaman sana enayi gözüyle bakılıyor.” Yasalar etik dışı davranmaya zorluyorGelişen toplumlarda etik değerlere verilen önemin yükseldiğini anlatan Bülent Şenver, “Bu bir yerde insanın insan olmakla ilgili en önemli hakkı. Ayrıca modern bir toplumda yaşamanın gereklerinden biri.” diyor. Bahsi geçen ülkelerin diğer özelliği ise şeffaf olmaları. Örneğin bir politikacının veya bir şirketin etik dışı bir tavrı varsa bunun duyulmaması söz konusu değil. Duyulmakla kalmayıp toplum tarafından cezalandırılarak karşılığını da buluyor. Toplumların ne kadar gelişirse o kadar haklarının peşinden gideceğini söyleyen Şenver, “Ama bazı ülkelerde hakkını arayanlar dövülürse, hapse atılırsa, yasaklar getirilirse insanlar korkmaya başlar. Korku düzeni ile hak aramaktan vazgeçer.” diyor. Kendisi de altı yıl Türkiye Bankalar Birliği’nin denetçisi olarak yönetim kurulunda görev yapan Şenver, “Türkiye’de şikâyet edince karşılığını alma diye bir şey yok. Bankayı BDDK’ya şikâyet edince çözüm sunacak bir sistem kurulsa insanlar hakkını arama peşine gider elbette.” diyor. Buna karşın gelişmiş ülkelerde olan biteni görünce insanın hayret ettiğini de ekleyen Şenver şöyle devam ediyor: “Bir bakan havaalanında devletin parasıyla Toblerone çikolata aldığı için istifa ettiriliyor. Yani ne demek bu; bu tür sistemler çalışıyor orada.”Türkiye’de de gelişmiş ülkeler gibi denetim mekanizması düzgün çalışırsa etik değerlerin oturacağını savunan EDMER Başkanı, “Etik eğitim zincirini aileden başlayıp eğitimde ve iş yaşamında sürdürülebilir hale getirmemiz gerekiyor.” görüşünde. Halihazırda okullarda etik kurallarıyla ilgili bir altyapının oluşturulmadığını düşünen Şenver, “Türkiye olarak nasıl bir gençlik yetiştirmeliyiz? Önce buna karar vermeliyiz.” diyor. Bunlara bakıp sistemin yeniden düzenlenmesi gerektiğini savunan Şenver, mevcut yasalarla iş hayatında etik bir yaşamın mümkün olmadığını düşünüyor. Örneğin Kamu İhale Yasası’nın şaibeye çok müsait hali, ya da imar kanunu. Tamamının etik dışı davranmaya müsait bir sistem kurulduğunu anlatan Şenver şöyle devam ediyor: “Sloganımız etik her zaman kazanır. İnsanların buna inanması lazım. İspat etmeliyiz ki etik uzun dönemde her zaman kazanacaktır.” Şirketin yaptırdığı anketlerin sonuçları Etik Değerler Merkezi Derneği’nin Xsight Araştırma Şirketi’ne ‘etik’ konusunda yaptırdığı araştırmada aşağıdaki sonuçlara ulaşıldı: 18-25 yaş arası gençlerle yapılan ‘etik’ araştırması:Etik dışı davranmaktan çekinir misin?Çekinmem (Yüzde 58)Etik dışı davranana tepki verir misiniz?Tepki vermem (Yüzde 55)Sizce Türkiye’nin etikle ilgili durumu daha iyiye gidecek mi?Hayır, daha da kötüye gidecek (Yüzde 76)Sizce Türkiye’de en önemli etik sorunlar nelerdir?Ayrımcılık–haksız kazanç–aldatıcı reklam–yolsuzluk–rüşvetYöneticinin gözüyle etik araştırması:Yöneticilere toplumda etik davranış önemli mi?Çok önemli (Yüzde 5)İş hayatında etik davranmamaktan çekinir misiniz?Çekinirim (Yüzde 48)Etikle ilgili bir dernek var ve çalışmalar yapıyor. Bu çalışmaların ileriye yönelik yararlı sonuçlar doğuracağına inanıyor musunuz?Kesinlikle inanıyorum (yüzde 7)Sizce iş hayatında en önemli etik sorunlar nelerdir?Adaletsiz yönetim–işe alım terfi–ayrımcılık–emek sömürüsü–haksız rekabet–kurum kaynaklarının sömürülmesi-yolsuzluk