Avrupalı halk bilimcileri, akademisyenler, yüksek lisans ve turistlerin Yörüklerin göçebelikten yerleşik hayata geçişlerini Manavgat'ta öğreniyor.Avrupalı halk bilimcileri, akademisyenler, yüksek lisans ve turistlerin Yörüklerin göçebelikten yerleşik hayata geçişlerini Manavgat'ta öğreniyor. İki yıl önce Antalya'nın Manavgat ilçesine bağlı Evrenseki Mahallesi'nde açılan Evrenseki Kültür Evi, Anadolu'da bulunan en kapsamlı Yörük-Türkmen hayatını yansıtan kültür evi unvanına sahip. Kültür evinde 10 asırlık Yörük-Türkmen hayatını anlatan 3 bin 200 eşya bulunuyor. Eşyaları, halk bilimci Hüseyin Kök, 4 yıl içinde Antalya ve Manavgat'ın Yörük köylerini tek tek dolaşarak toplamış. Kültür evinde en eski eşya, Yörüklerin düğünlerinde keşkek yapmak için buğday dövmede kullandığı 10 asırlık dibek taşı.Yörüklerin bölgede yerleşik hayata geçmesini ise 5 asırlık at yardımıyla kullanılan yuvarlak zeytinyağı sıkım taşları anlatıyor. Kültür evinde karasaban, 3 asırlık elekler, 6 asırlık keçi kılından örme aba, kıl çadır ve kilimler de yer alıyor. İpekten yapılma gelinlik ise folklor araştırmacısı Hüseyin Kök'ün annesine ait. Evrenseki Kültür Evi kurucusu Hüseyin Kök, Yörük-Türkmen eşyalarını 4 yıl gece gündüz köy köy dolaşarak topladığını söylüyor. Yörük hayatını anlatan Türkiye'nin en kapsamlı kültür evinin Manavgat'ta olduğunu anlatan Kök, "Kültür evi çalışmamız bir nevi iğne ile kuyu kazma çalışması gibi oldu. Anadolu'nun en kapsamlı ve görkemli kültür evini yaptık. Aynı zamanda Yörüklerle bilinen yanlış bilgilendirmenin önüne geçtik." diyor. 6 AYDA BİN 100 TURİST VE HALK BİLİMCİ ZİYARET ETTİEvrenseki Kültür Evi Müdürü Rukiye Barut, kültürevlerini 2014 yılının ilk 6 ayında bin 100 Avrupalı turist, akademisyen, yüksek lisans öğrencisi ve halk bilimcinin ziyaret ettiğini söyledi. Kültürevlerine gelen yabancı konuklara İngilizce, Almanca, Rusça, Fransızca ve Felemenkçe dillerinde bilgilendirme yaptıklarını belirten Barut, Alman, İngiliz, Hollanda, Fransız ve Norveçli halk bilimcilerin yoğun ilgi gösterdiğini ifade etti. Kültür evlerini ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin Yörüklerle ilgili önyargılarının önemli ölçüde kırıldığını anlatan Barut, "Yörüklerin göçebe ve yerleşik hayata geçişlerinde kullandıkları çoğu eşya kültür evimizde mevcut. Gayemiz bu kültürel mirası hem gelecek nesillere aktarmak hem de yerelden evrensele taşımak." dedi. Tarihçi-yazar Hasan Kırtı, Toroslara Türkmenlerin gelmesinin Sultan Alparslan'ın 1071 Malazgirt Zaferi sonrası başladığını ifade etti. Yörüklerin, Toroslar'da varlığının 11'inci yüzyıldan sonra daha etkin olduğunu ve Oğuzların Kayı, Salur, Karakeçili ve Evrenseki Yörükleri'nin mesken tuttuğunu anlatan Kırtı, 15'inci yüzyılın ortalarına doğru tarımla uğraşmaya bağlı yerleşik hayata geçişlerin başladığını kaydetti. Sinema ve tiyatro oyuncusu Sümer Tilmaç da kültür evi Yörük-Türkmen hayatının en doğru şekilde anlatılması adına güzel bir çalışma ürünü olduğunu söyledi. Kültür evini ziyaret edince geçmişe yolculuk yaptığını anlatan Tilmaç, "Maalesef ülkemizde turistik yörelerde turistlere eğlence amaçlı dansöz oynatılması bile Yörük kültürü diye tanıtılıyor. Evrenseki Kültür Evi bu yanlışlığı düzeltmeye en güzel örnek bir yer. Kültürümüzün anlatılması için bu tür kültürevlerine daha fazla ihtiyaç var. " İngiliz halk bilimci Tony Schweizer, Türkiye'de 8 yıldır Yörükler üzerinde araştırma yaptığını, bugüne kadar en kapsamlı bilgi ve görsel eşyaya Evrenseki'de rastladığını ifade etti. Çalışmalarını ekim ayı içinde kitaplaştıracağını anlatan Schweizer, Yörük hayatının doğru anlatılması için kültür evinin Avrupa ülkelerinde iyi tanıtılması gerektiğini belirtti.Evrenseki Kültür Evi'ni Brüksel'de yaşayan bir arkadaşının Manavgat'a tatile geldiğinde ziyaret etmesi sonrası etkilenmesi sonrası tavsiyesi üzerine Antalya'ya geldiğini anlatan Belçikalı halk bilimci Marinne Rigger, Yörüklerin doğal ve otantik yaşamını şekillendiren asırlık eşyaları görünce heyecan duyduğunu dile getirdi. Rigger, kültür evinin Avrupa'da tanıtılması sonucu Evrenseki'nin kültür turizminde İtalya'nın bazı şehirleri gibi öne çıkacağını vurguladı. SEEP PİONTEK, BURADA ÇOCUKLUĞUMU BULUYORUMTürkiye A Milli Futbol Takımı'nın eski teknik direktörü Sepp Piontek, Evrenseki Kültür Evi'ni 2 defa ziyaret ettiğini ve asırlık Yörük-Türkmen eşyalarını görmenin sevincini yaşadığını söyledi. Almanya, İtalya, Fransa, Portekiz, Hollanda, Avusturya, Norveç ve İsveç gibi ülkelerde bu tarz bir kültür evine rastlamadığını anlatan Piontek, kültür evinde tarihî eşyaları görünce geçmişe yolculuk ederek, çocukluk yıllarının doğal hayatına özlem duyduğunu dile getirdi. Piontek, hayran kaldığı kültür evi ile ilgili şu bilgileri verdi: "Her Antalya'ya gelişimde Evrenseki Kültür Evi'ni ziyaret ediyorum. Sergilenen eşyaları görünce doğal hayata karşı özlemim artıyor. Her birinde hayat hikâyesi olan bu eşyalar benim benim için önemli. Bugüne kadar ziyaret ettiğim ve Türkmen kültürü hakkında en kapsamlı bilgi sahibi olduğum yer burası oldu."
↧