Ömrü bir asra yaklaşan Türkiye Cumhuriyeti’ne veda edip ‘Yeni Türkiye’de yaşamaya başladık. Farklı düşünenlerin baskı altında olduğu, halkın sokak ortasında tekmelendiği, şatafatın normalleştiği ve polis ile hırsızın yer değiştirdiği bir ülkede...
Birçok kelimenin de anlamı değişti Yeni Türkiye’de: Havuz, çerez, Mercedes, para kasaları, Kabataş, gemicik, trafo, paralel, Saray... Bazı yeni deyimlerle de tanıştık. Madem artık yeni ülkenin vatandaşıyız, bu ülkenin kavramlarını da bilmemiz gerekiyor. İşte o kelimeler ve deyimler…
17-25 Aralık:Yeni Türkiye'nin kuruluş yıldönümü. Aynı zamanda büyük yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun başlangıç tarihi olarak bilinir. Yolsuzluk yapanların suçüstü yakalanmalarının ardından söylem değiştirdikleri tarih.
Ankara Mimarlar Odası:Açıklama yapacak, fatura yayınlayacak diye saray erkânının en çok korktuğu kurum. Saray vüzerasının Başkan Tezcan Karakuş Candan'dan korktukları kadar Allah'tan korkmadıkları rivayet edilirse de itikaden inanmamak gerekir.
Ayakkabı kutusu:Pek çok işleve sahip bu kutu, ayakkabıları koruyup kollamasının yanı sıra bilumum döviz çeşitlerini de saklamaya yarar. Asgari ücretin 940 TL olduğu ama onları yöneten sonradan görmüşlerin milyonlarını sakladıkları yeşil kokulu kutuların adı.
Başbakan:Bir dönemin en güçlü makamı olmasına karşın yeni dönemde 'Yalova Kaymakamı' konumuna düşürülen temsil yeri.
Bizim mahalle: İktidarın sevdiği, koruyup kolladığı muteber insanlardan oluşan kitlenin genel adı.
Camide siyaset:Müslümanların namaz kılmak için toplandıkları, siyasilerin ise propaganda merkezi olarak gördükleri kutsal mekân.
Cumhurbaşkanlığı:Türkiye'de ‘Başkan' olmak isteyenlerin oturduğu geçici makam. Lider tarafsızlık yeminini salamura turşu kavanozuna koyup mitinglere koşar, muhalefet partilerine savaş açar, halkın yüzde 60'ını düşman ilan eder.
Cumhurbaşkanlığı tarafsızlık yemini:Günde en az üç miting ve TV konuşmasıyla bozulan ve kefareti sadece 1000 TL'lik bardaklarda 4000 TL'lik çay içmek olan yemin türü.
Çerez:Çayın kahvenin yanında atıştırmalık yiyecek. Dar gelirli için bu miktar 5-10 lira iken, ülkeyi yönetenler için 'götürme' oranına göre kimi zaman Mercedes kimi zaman jet uçağı olabilmektedir. Kimi için zırhlı bir Mercedes fındık fıstık iken, Somalı madenci için leblebi şeker bayram ikramiyesi olmaktadır.
Duşakabinoğulları:Saray'ı korumakla muvazzaf Bursa havlusuyla peştamallı iç ve dış düşmanlara korku salan namlı yiğitler. En Yiğit'inin yatay eksenini peştamal dahi ihata edemez. Kılıç yerine silah kullanır.
Darbe:Eski lügatte askerin sivil yönetime el koyması olarak bilinirken yeni Türkiye'de hırsızların yakalanması, rüşvet verenlerin tutuklanması anlamını içermektedir.
Dünya lideri:Halkın içine çıkamayan, gazetecilerle konuşamayan, demokratik hiçbir ülkeye seyahat edemeyen, hiçbir komşusuyla dostluk kuramayan, Obama gibi liderlerle telefonla bile konuşamayıp meydanlardan ‘Ey' nidaları gönderen muteber lider türü.
Fuat Avni:Gecenin hangi saati olursa olsun tweet attığında Ankara'nın 8 şiddetinde sarsıldığı Twitter fenomeni. Tweet okuyan bir kısım bürokratta parkinson hastalığını tetiklemekte geçici titreme nöbetlerine neden olmaktadır.
Gemicik:Normalde Türkçede gemilerin küçüğünü ifade etmesi gerekirken, yeni Türkiye'de 10-20 Ro-Ro gemi filosunu ifade eder.
Havuz:10 yıldır ihale ve diğer gelir kalemlerinden en az yüzde 20 alınıp şahsi ve ailevi giderler düşüldükten sonra artanının toplandığı para havuzu. Her türlü harcamada tek kişi yetkilidir.
Havuz medyası:Sermayesi para havuzundan temin edilmiş medya organları. Dünya basın tarihinde 500 gün aynı manşeti atmayı başaran saray bültenlerinin seslendirildiği propaganda merkezleri olarak işlev görür.
Hırsız:Milletin malını çalmakla kalmayıp, kendisini suçüstü yakalayan emniyet görevlilerini, hakim ve savcıları tutuklatan yeni Türkiye'nin muteber kişileri.
İmralı:HDP'nin ve Selahattin Demirtaş'ın itibarını zedelediği endişesiyle devlet erkânının üzüntü ve hicranla kahrolduğu sevgi ve barış adası.
Kabataş: Üstleri çıplak, deri eldivenli erkeklerin ellişer ellişer dolaştığı İstanbul'un güzide bir semti.
Kripto paralel:AKP'lilerin, AKP'li olmayanlara hatta yeterince yalakalık ve yandaşlık yapmayanlara verdiği genel ad.
Kupon arazi:Sütün kaymağı, pastanın çileği neyse arazinin de kuponu odur. Normal sıradan insanlara satılmaz. Sadece ‘Yukarıyla paylaşım' ruhunu kavramış, komisyonunu ve rüşvetini dürüstçe veren yurdum müteahhitlerine satılır.
Legal görünümlü partiler:Halkın oylarıyla iktidara talip olan bütün siyasi partilerin genel adı. (Biri hariç)
Mercedes:Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) resmi sponsoru. Diyanet'in 3 haftadır cami önlerinde para toplamaktan utanmasına ve para toplamayı yasaklamasına sebep olan reisin garaja hapsettiği zırhlı ama mütevazı araba markası.
Mitingde Kur'an:Fikirleriyle halk nezdinde değer kaybedenlerin itibarlarını kurtarmak için sarıldıkları ve kendilerini kurtarmak için meydanlarda sığındıkları kutsal kitap.
MİT Tırları:IŞİD ve El Nusra'ya gttiği iddia edilen binlerce tırlık ‘silah konvoyu’nun genel adı. "Bayırbucak Türkmenlerine insani yardım" efsanesinin sembolü. Eksik yanı Bayırbucak Türkmenlerinin yardımlardan habersiz oluşu!
Para kasaları:Asgari ücretin bile 3 bin TL olduğu, herkesin zenginlikten parayı nereye harcayacağını bilemediği için insanların evlerinde bulundurmak zorunda hissettikleri beyaz eşya.
Paralel:Tüm hırsız ve yolsuzların günde 3 kere höykürerek kendilerini kurtarmaya çalıştığı AKP retoriği.
Polis:Görevinin gereğini yaptığı için mağdur olan, ya sürgün edilen ya da cezaevine gönderilen meslek erbabı.
Rüşvet:Yatırımcıların iş yapabilmek ya da ihale alabilmek için ödemek zorunda oldukları yüzde 20 oranındaki hediye miktarı. ‘Şeffaflık yasası gelirse il-ilçe başkanı bulmakta zorlanırız' atasözünün ontolojik temeli.
Saray:Genelde kaçak yapılardır. Topkapı, Dolmabahçe ve Beylerbeyi gibi kaçak olmayanları da vardır. Yüksek yerlerdeki kişilere paralel olarak mevzilenen ari ırktan 2000 üstün insanın ekmek elden su gölden yaşadığı yer. Giderleri orta halli bir Anadolu şehrini aşmıyorsa devletin itibarının tehlikeye girdiği külliye.
Sıfırlama:Hanedanın becerikli üyelerinin 1 milyar doları, rekor kırarak 8 saatte yok etmeyi başarmalarının ekonomide çağ açan, akıllara durgunluk veren ifadesi.
Tek adam rejimi:(Tövbe tövbe) ‘Allah'ın bütün sıfatlarını üzerinde taşıyan'(!) ve dünyanın kendi etrafında döndüğünü zanneden insanların hükmetme biçimi.
Tiran:Bazılarına göre Arnavutluk'un başkenti.
Trafo kedisi:Elektrikler ve şalterler kapatılarak seçim sandıklarının transformasyona uğratıldığı, oy pusulası değiştirme eylemi.
TRT:Cumhurbaşkanı Erdoğan yayına alınmadıysa Başbakan Erdoğan'ı konuk edecek kadar devlet ciddiyetine sahip TV kanalı. Milletin vergileriyle yayın yapmasına rağmen sadece tek bir partinin sesi olmayı başarmasıyla bilinir.
TÜRGEV:AKP'li belediyelerin her ay birer yurt ve devlet arazisi bağışladıkları vakıf.
Uçak mürettebatı:Devleti yönetenlerin cevaplarını sorulayıp gazetelerinde yayınlayan, televizyonlarda anlatan ellerindeki basın kartını hangi merciden aldıkları bilinmeyen medya canlıları. Hep beraber dişleri görünürcesine verdikleri pozla bilinirler.
Yeni havaalanı:Yapılmasına karar verildiğinde Almanların kıskançlıktan çatladığı, Amerikalıların kafayı yediği ve derhal engel olmak için Türkiye'ye lobiler aracılığıyla saldırdıkları inşaat türü. Merkel'in hafriyat kamyonlarını gördüğünde kıskançlıktan sinir krizi geçirdiğini AA servis etmişti.
Yerli uçak:Henüz sadece koltuğunu üretebildiğimiz ama billboardlarda uçar halini gördüğümüz nesne. Saadet lideri fabrikasını bulamadığı için şimdi kâğıt uçak olduğu makul şüphe kapsamında ele alınıyor.
DEYİMLER
Önüne yatmak:Muammer Güler'in şahsında Bakanlar Kurulu'nun Reza'nın karşısındaki pozisyonunu tanımlar. Rüku 500 bin, secde 1 milyon, paspas olmaksa 1,5 milyon getirir.
Bilal'e anlatır gibi:Belli bir zeka seviyesine hitap etmek zorunda olan talihsizlerin anlaşılamama korkusuyla üsluplarını en düşük seviyeye indirme biçimi.
Kucağımıza oturacaklar:10 milyon Euro'luk rüşvetin bile yetmediği durumlarda muhatap için takdir edilen engin sevginin argo ifadesi.
Bu milletin ... koyacağım:Türk müteahhidinin edebi düzeyini, ahlak durumunu ifade eden edepsizce söylenmiş sözler. Bu sözün psikolojik alt metninde ödediği yüksek meblağlı komisyonların acısını halktan çıkarma gayreti vardır.
Hiç bi kere, hiç bi kere:Türkçe fukarası bakanların hırs ve gayretlerini ifade ederken yaşadıkları kabzı ifade eden nakarat. Ural Çaltay Türkçesinden dilimize transfer olmuştur.
Efkanlamak:Yeni Türkiye'de her türlü hukuk skandalını perdeleme ve insan haklarını paçavraya çevirme eylemi.
Serdarlama:Oto hırsızlığı, ekmek çalma, kırmızıda geçme gibi kişisel adi suçları tespit edip büyük terör davası açma tetikçiliğinin genel adı. Ad koymakla örgüt ürettiğini zanneden, 2015'i 1940 ve 1960'larla karıştıran, hukukçu prototipinin eylem biçimi.
Arkasını dönmek: Normal Türkçede bir tür protesto eylemi iken, şimdilerde yapılmaması gereken bir davranış.