Paraguay, Güney Amerika’nın denize kıyısı olmayan iki ülkesinden biri. 300 yıl sömürge altında kalan Paraguay, Türkiye kış aylarını yaşarken yazı, yaz aylarını yaşarken ise kışı yaşıyor.
İstanbul’dan havalanan uçağımızla Güney Amerika’ya doğru uzun bir yolculuğa çıkıyoruz. Kuzey yarımkürede başlayan ve 13 saat süren uçuşumuz, ekvatoru geçtikten sonra güney yarımkürede devam ediyor. İlk durağımız Brezilya’nın Sao Paulo şehri. 5 saatlik bir beklemenin ardından iki saat süren bir başka uçuş ve Türkiye’den havalandıktan 20 saat sonra nihayet Paraguay’ın başkenti Asuncion. Paraguay, bize böylesine uzak bir ülke. Yolculuğumuzun avantajlı tarafı ise Paraguay’ın tıpkı Brezilya, Arjantin, Şili ve Kolombiya gibi Türk vatandaşlarına vize uygulamaması.
Paraguay, Güney Amerika’da, Arjantin’in kuzeydoğusunda, Brezilya’nın da güneybatısında yer alıyor. Yüzölçümü 406 bin 752 km². Nüfusu 6 milyon 600. Türkiye kış aylarını yaşarken Paraguay’da yaz, Türkiye yaz aylarını yaşarken ise kış ayları yaşanıyor. Yaz mevsimleri de oldukça sıcak ve nemli geçiyor. Sıcaklık bazı şehirlerde 48-50 dereceyi bulabiliyor.
Yeşil bir şehir olan Asuncion’un yanında Paraguay Nehri akıp giiyor. Nehri ve başkenti, yüksek bir binadan seyrediyoruz. 1811 yılında bağımsızlığına kavuşmuş eski bir İspanyol sömürgesi olan ülkenin toprakları Arjantin, Brezilya ve Bolivya ile çevrili. Sınırlarının toplam uzunluğu 3995 km. Denize kıyısı yok. Güney Amerika’da denize kıyısı olmayan 2 ülkeden biri. Diğeri de Bolivya. Denizi yok ama Deniz Kuvvetleri var. Paraguay Deniz Kuvvetleri nehirde faaliyet gösteriyor.
1537 tarihinde kurulan başkent Asuncion, Paraguay’ın en gelişmiş ve en büyük şehri. Nüfusu yaklaşık olarak 2 milyon civarında. Güney Amerika’nın en eski şehirlerinden. Ziyaret ettiğimiz meydan ise Paraguay’ın en meşhur, en önemli meydanı olan Demokrasi Meydanı. Karşımızda ülkenin merkez bankası binasını duruyor. Şehirde sık sık sömürge dönemi binaları göze çarpıyor. Asuncion, yaklaşık yarım asır sömürgeci İspanyolların Güney Amerika’daki merkezi olmuş. Dile kolay yaklaşık 300 yıl sömürge olarak yaşamış bu topraklar.
Paraguay nüfusunun çoğunluğunu mestizo olarak adlandırılan İspanyol ve yerli halk karışımı melezler oluşturuyor. Mestizoların nüfusa oranı yüzde 95. Halkın çoğunluğu Katolik Hıristiyan. Yıllar öncesinde bu topraklara gelen misyonerler, kendi dinlerini yaymış ve yerli halkı da Hıristiyanlaştırmış. Ülkenin her şehrinde devasa büyüklükte kiliseler kurulmuş.
DİKTATÖRLÜKLER VE İSTİKRARSIZLIKLAR ÜLKESİ
Paraguay’ın iki resmi dili var. İlki İspanyolca. İspanyollar yıllar öncesinde bu topraklara gelmiş, dillerini ve kültürlerini yaymış. Diğer resmi dil ise Yerli halkın konuştuğu Guarani. Guarani milleti, dillerini İspanyollara rağmen muhafaza etmeyi başarmış. Guarani, okullarda zorunlu olarak okutulsa da asıl eğitim dili İspanyolca.
Başkentin merkezindeki Kahramanlar Anıtı, ülkesi için savaşan askerler anısına inşa edilmiş. Paraguay, 1865-1870 yılları arasında, Arjantin, Brezilya ve Uruguay’a karşı yaptığı savaşta yetişkin erkeklerinin 3’te ikisini kaybetmiş. O yıllarda Praguay’da neredeyse erkek kalmamış. 1932-1935 yılları arasında bu sefer Bolivya ile 3 yıl süren bir savaş olmuş aralarında. Kısacası ülke bağımsızlık sonrası savaşlar, diktatörlükler ve istikrarsızlıklarla dolu acı yıllar geçirmiş.
BİR YANDA AVM’LER BİR YANDA VAROŞLAR
Paraguay, Güney Amerika’nın en hızlı büyüyen ülkelerinden biri. Soya fasulyesi ve Mısır gibi ihracat kalemlerinin körüklediği ekonomik büyüme, özellikle büyük şehirlerde kendini net olarak hissettiriyor.
Dünyanın hemen her yerinde görmeye alışık olduğumuz lüks alışveriş merkezleri burada da var. Toplumun zengin kesimi alışverişini bu merkezlerden yapıyor. Şehrin diğer yüzünde ise bambaşka hayatlar yaşanıyor. Bir yanda alabildiğine lüks hayatların sürüldüğü mekanlar diğer yanda derme çatma barakalarda hayatta kalma mücadelesi verenler... Zengin ve fakirler arasında korkunç bir uçurum var. Başkentte bile varoşlar göze çarpıyor.
Paraguay’da işgücünün yaklaşık yarısının işsiz olduğu ya da mevcut işiyle geçinmesinin mümkün olmadığı ediliyor. Halkın yüzde 35’i yoksulluk içerisinde yaşıyor. Birleşmiş Milletler’e göre ülke son 10 yılda yoksulluğun azaltılması konusunda Güney Amerika ülkeleri arasında son sıralarda yer alıyor.
Ülkede sık yapılan protestolardan bir tanesine rastlıyoruz. Şehrin farklı köşelerinden merkeze akın eden protestocular hazine bakanlığının önünde toplanıyor. Sloganlar eşliğinde protestolarına devam eden halk, kamu maliyesinin yanlış yönetildiğini, eski iktidarın adamlarının hâlâ hazine bakanlığında olduğunu, bu duruma izin verilmemesi gerektiğini ifade ediyor. Sık sık atılan havai fişeklerle protesto daha fazla insana duyurulmaya çalışılıyor.