İstihdama katılım oranları hızla artan kadınlar, ev işlerinin ağır yükünü de taşımaya devam ediyor. Ev işlerinin eşitlikçi bir yöntemle paylaşılmaması, çalışan kadın için evde ikinci vardiyayı başlatıyor. Dünya üzerindeki işlerin yüzde 70'ini yapan kadınlar; gelirin sadece yüzde 10'una, gayrimenkulün (mal varlığının) ise sadece yüzde 1'ine sahip.İstihdama katılan ya da katılmayan her kadının görünmeyen emeği, ekonomi için çok şey ifade ediyor. 2006 yılında yapılan bir araştırmaya göre, ev işlerinde sarf edilen emek değerinin yıllık milli gelirdeki karşılığı, yüzde 24'ü ile yüzde 45'i arasında. Yani bu işlerin yüzde 86'sını kadınlar yapıyor. Bu nedenle halihazırda ücretli sektörde çalışan kadınlar, evde yapmaya devam ettikleri işler ve bakım hizmetleriyle de ikinci bir vardiya çalışmış oluyor. Ülkemizdeki 27 milyon kadından sadece 8 milyonu istihdam ediliyor. Eğitim alma fırsatı bulamadığı için kayıt dışı çalışan kadın nüfusu ise oldukça fazla. Hem dışarıda hem de ev içinde çalışan kadının durumunu ‘çifte yük' olarak adlandıran Kadın Girişimciler Derneği Başkanı (KAGİDER) Dr. Gülden Türktan, “Pek çok kadın başarıyla bunun üstesinden geliyor. Zira kadın çok yönlü. Örneğin yemek yaparken işi düşünebiliyor, işte ise çocuğun okuldan eve gelip gelmediğini takip edebiliyor. Çünkü kadın her üstlendiği işin altından kalkma sorumluluğuyla çalışıyor. Erkeğin bakış açısı, bu gayreti görmesi, takdir etmesi ve destek olması çok önemli. Her ne kadar iş ve yaşam dengesi kadının aleyhine olsa da kadının bu dengeyi görmezden gelmesi, çocuğunun da en kritik yıllarının üstesinden gelmesini sağlıyor.” diyor. Türktan, çalışan ve çalışmayan kadınların ev ekonomisine katkısını şöyle değerlendiriyor: “ANKA Kadın Araştırma Merkezi'nin 2013'te çıkardığı ‘Kadının Görünmeyen Emeği: İkinci Vardiya' isimli raporu, çalışma durumu incelendiğinde istihdama katılan kadınların ev içi iş yüklerinin ev kadınlarına göre daha az olduğunu belirtiyor. Burada iki neden olabilir, bunlardan birincisi kadın, erkek ile ev içi işi paylaşıyor, ikincisi ise dışarıdan ücretli işçi tutuyor. İkinci nedeni ele alırsak, çalışan kadın ev ekonomisine çalışarak destek olurken, ev kadını ev içi emeğini ücretsiz olarak yapıyor ve yine ev ekonomisine katkıda bulunuyor. Yani kadının işi gibi gözüken ev içi işleri üstlenmesi temelde ev ekonomisine katkı sağlayan bir sonuç. Üçüncü açıklama ise çalışan kadının ev işlerinde daha verimli olması gereği ve gerçeğidir. Zamana karşı bir yarış oluşuyor.”‘ÜCRETSİZ MAHALLE YUVALARI AÇILMADAN, ÇALIŞAN KADININ SORUNU AŞILMAZ'“Türk kadını her zaman üretiyordu.” diyen Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı Başkanı Didem Demircan ise kadınların hayatın her noktasında çalıştığını anlatıyor. Tarlada sebzesini, meyvesini, evde tarhanasını, turşusunu, kıyafetinden yemesine, içmesine, eğitimine kadar çocuğunu yetiştirebilen kadının, ciddi bir emeği olduğunu kaydediyor. Demircan, “Kadınlar çok güçlü bireyler. Yoksullukla mücadele ediyorlar, ev idare ediyorlar, çocuk yetiştiriyorlar, evde ya da dışarıda çalışıyorlar.” diyor. Sivil toplum kuruluşları olarak kadına gücünü hissettirmek istediklerini söyleyen Demircan, “Mesela bizim eğitim programlarımız kadınların tecrübeleri üzerine kuruludur. Onlarda var olan bu gücü, kapasiteyi ortaya çıkarmakla yükümlüyüz.” ifadelerini kullanıyor. Vakfın ‘Türkiye Geneli Kadın Girişimciliği Araştırmaları'nı paylaşan Demircan, kadınları girişimciliğe yönlendiren sebeplerden birincisinin kendi işini yapan başka kadınlar olduğunu belirtiyor. Çalışan kadın oranının yüzde 30 civarında olduğuna, işsiz kadın sayısının ise yüzde 10 olduğuna değinen Demircan, şunlara dikkat çekiyor: “Geriye kalan yüzde 60 ya iş aramıyor ya da iş aramayla ilgili ümidini yitirmiş. Neden? Çünkü bu kadınların birçoğunun eğitim durumu yeterli değil. Toplum tarafından aile içi sorumlulukları tanımlanmış ve o yüzden evindeki çocuğuna bakmak zorunda, yaşlıya, engelliye bakmak zorunda. Dar gelirliye yönelik kurulmuş çocuk yuvaları yok. Dolayısıyla kadın bu çocuğunu nereye bırakıp iş arasın? Ya da ekonomik olarak aktif olsun. Dolayısıyla devlet birtakım olanakları sağlamadan yüzde 60 kadını ekonominin içine çekmesi mümkün değil. Her şeyden önce kreş olayını çözmek lazım. Ücretsiz mahalle yuvaları açılmadan bu sorun aşılmaz. Devlet kendisi açabilir bu kreşleri ya da sosyal oluşumlar tarafından desteklenebilir ama her mahallede muhakkak bir kreş olmalı. Çocuk yaşadığı ortamdan uzaklaşmamalı.”
İstihdama katılım oranları hızla artan kadınlar, ev işlerinin ağır yükünü de taşımaya devam ediyor. Ev işlerinin eşitlikçi bir yöntemle paylaşılmaması, çalışan kadın için evde ikinci vardiyayı başlatıyor. Dünya üzerindeki işlerin yüzde 70'ini yapan kadınlar; gelirin sadece yüzde 10'una, gayrimenkulün (mal varlığının) ise sadece yüzde 1'ine sahip.İstihdama katılan ya da katılmayan her kadının görünmeyen emeği, ekonomi için çok şey ifade ediyor. 2006 yılında yapılan bir araştırmaya göre, ev işlerinde sarf edilen emek değerinin yıllık milli gelirdeki karşılığı, yüzde 24'ü ile yüzde 45'i arasında. Yani bu işlerin yüzde 86'sını kadınlar yapıyor. Bu nedenle halihazırda ücretli sektörde çalışan kadınlar, evde yapmaya devam ettikleri işler ve bakım hizmetleriyle de ikinci bir vardiya çalışmış oluyor. Ülkemizdeki 27 milyon kadından sadece 8 milyonu istihdam ediliyor. Eğitim alma fırsatı bulamadığı için kayıt dışı çalışan kadın nüfusu ise oldukça fazla. Hem dışarıda hem de ev içinde çalışan kadının durumunu ‘çifte yük' olarak adlandıran Kadın Girişimciler Derneği Başkanı (KAGİDER) Dr. Gülden Türktan, “Pek çok kadın başarıyla bunun üstesinden geliyor. Zira kadın çok yönlü. Örneğin yemek yaparken işi düşünebiliyor, işte ise çocuğun okuldan eve gelip gelmediğini takip edebiliyor. Çünkü kadın her üstlendiği işin altından kalkma sorumluluğuyla çalışıyor. Erkeğin bakış açısı, bu gayreti görmesi, takdir etmesi ve destek olması çok önemli. Her ne kadar iş ve yaşam dengesi kadının aleyhine olsa da kadının bu dengeyi görmezden gelmesi, çocuğunun da en kritik yıllarının üstesinden gelmesini sağlıyor.” diyor. Türktan, çalışan ve çalışmayan kadınların ev ekonomisine katkısını şöyle değerlendiriyor: “ANKA Kadın Araştırma Merkezi'nin 2013'te çıkardığı ‘Kadının Görünmeyen Emeği: İkinci Vardiya' isimli raporu, çalışma durumu incelendiğinde istihdama katılan kadınların ev içi iş yüklerinin ev kadınlarına göre daha az olduğunu belirtiyor. Burada iki neden olabilir, bunlardan birincisi kadın, erkek ile ev içi işi paylaşıyor, ikincisi ise dışarıdan ücretli işçi tutuyor. İkinci nedeni ele alırsak, çalışan kadın ev ekonomisine çalışarak destek olurken, ev kadını ev içi emeğini ücretsiz olarak yapıyor ve yine ev ekonomisine katkıda bulunuyor. Yani kadının işi gibi gözüken ev içi işleri üstlenmesi temelde ev ekonomisine katkı sağlayan bir sonuç. Üçüncü açıklama ise çalışan kadının ev işlerinde daha verimli olması gereği ve gerçeğidir. Zamana karşı bir yarış oluşuyor.”‘ÜCRETSİZ MAHALLE YUVALARI AÇILMADAN, ÇALIŞAN KADININ SORUNU AŞILMAZ'“Türk kadını her zaman üretiyordu.” diyen Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı Başkanı Didem Demircan ise kadınların hayatın her noktasında çalıştığını anlatıyor. Tarlada sebzesini, meyvesini, evde tarhanasını, turşusunu, kıyafetinden yemesine, içmesine, eğitimine kadar çocuğunu yetiştirebilen kadının, ciddi bir emeği olduğunu kaydediyor. Demircan, “Kadınlar çok güçlü bireyler. Yoksullukla mücadele ediyorlar, ev idare ediyorlar, çocuk yetiştiriyorlar, evde ya da dışarıda çalışıyorlar.” diyor. Sivil toplum kuruluşları olarak kadına gücünü hissettirmek istediklerini söyleyen Demircan, “Mesela bizim eğitim programlarımız kadınların tecrübeleri üzerine kuruludur. Onlarda var olan bu gücü, kapasiteyi ortaya çıkarmakla yükümlüyüz.” ifadelerini kullanıyor. Vakfın ‘Türkiye Geneli Kadın Girişimciliği Araştırmaları'nı paylaşan Demircan, kadınları girişimciliğe yönlendiren sebeplerden birincisinin kendi işini yapan başka kadınlar olduğunu belirtiyor. Çalışan kadın oranının yüzde 30 civarında olduğuna, işsiz kadın sayısının ise yüzde 10 olduğuna değinen Demircan, şunlara dikkat çekiyor: “Geriye kalan yüzde 60 ya iş aramıyor ya da iş aramayla ilgili ümidini yitirmiş. Neden? Çünkü bu kadınların birçoğunun eğitim durumu yeterli değil. Toplum tarafından aile içi sorumlulukları tanımlanmış ve o yüzden evindeki çocuğuna bakmak zorunda, yaşlıya, engelliye bakmak zorunda. Dar gelirliye yönelik kurulmuş çocuk yuvaları yok. Dolayısıyla kadın bu çocuğunu nereye bırakıp iş arasın? Ya da ekonomik olarak aktif olsun. Dolayısıyla devlet birtakım olanakları sağlamadan yüzde 60 kadını ekonominin içine çekmesi mümkün değil. Her şeyden önce kreş olayını çözmek lazım. Ücretsiz mahalle yuvaları açılmadan bu sorun aşılmaz. Devlet kendisi açabilir bu kreşleri ya da sosyal oluşumlar tarafından desteklenebilir ama her mahallede muhakkak bir kreş olmalı. Çocuk yaşadığı ortamdan uzaklaşmamalı.”