30. Afrika Uluslar Kupası’nın en dikkat çekici görüntüsü teknik adamlık koltuğundaki ‘beyaz adam’lardı. Afrika’da takım yönetmenin yolu Avrupa’da bir kulübü çalıştırmaktan geçiyor.Ekvator Ginesi’nin ev sahipliğini yaptığı 30. Afrika Uluslar Kupası’nın Fildişi Sahilleri, finalde Gana’yı seri penaltılarda geçip 23 yıl aradan sonra kupayı kazandı. Kupadan hafızalarda kalan görüntü ise saha kenar yönetiminde ‘beyaz adam’ hakimiyetiydi. Kupada mücadele eden 16 takımdan 13’ünün teknik adamlık koltuğunda Avrupalılar oturdu. Afrikalı teknik adamların çoğunlukta olduğu son kupa ise 2002’de oldu.Saha yönetiminin ezici çoğunluğunun ‘beyaz adam’da olması ister istemez Afrika’dan teknik adam çıkmıyor mu sorusunu akıllara getiriyor. Tanzanya Milli Takımı’nı 3 yıl çalıştıran Danimarkalı Kim Poulsen, Afrikalıların yabancı teknik adamı tercih etmesinin en önemli nedeninin kabile sistemi ve politik kaos olduğunu söylüyor. Poulsen, politik baskıdan bunalan futbol federasyonlarının çareyi yabancı teknik adamda bulduğu tezini dile getiriyor. Bu durumun benzerini Sepp Piontek öncesi Türk futbolu yaşamıştı. Piontek, o yıllarla ilgili olarak, “Benden önce görev yapan yerli teknik adamlar iyi veya kötü olmasına bakmadan Fenerbahçe, Beşiktaş ve Galatasaray’dan eşite yakın oyuncu almak zorunda kalıyordu. Ben yabancı olduğum için denge gözetme yerine iyi olanı milli takıma alarak bu kötü geleneği yıktım.” diyecekti. Kamerun’un eski kalecisi Joseph Antonine Bell, bu sorunun yıllardır gündemde olduğuna dikkat çekerek, “Afrikalılar kötü bir sonuçta hemen kovulurken, daha çok ücretin ödendiği Avrupalılara daha fazla tahammül gösteriliyor. Gelen teknik adamlar da Avrupa’da iş bulamayanlardan oluşuyor.” diyor.Son 13 Afrika Uluslar Kupası’na baktığımızda tam 8 kez kupayı yerli teknik adamlar kazanmış. 2013 Nijerya kupaya uzanırken teknik direktör kendi evladı Stephen Keshi’ydi. Mısır, 2006-08-10’da kupanın sahibi olurken teknik direktör Hassan Shehata, 1998’de ise Mahmud El-Gohary saha kenarında görev yaptı. 1996’da Güney Afrika ‘evladı’ Clive Barker, 1992’de Fildişi Sahilleri Yeo Martials ile, 1990’da Cezayir ise Abdulhamid Kermali ile Afrika Uluslar Kupası’nı kazanmayı bildi. Demokratik Kongo’nun teknik patronu Florent Ibenge, sorunun kaynağının Afrikalılarda özgüven eksikliği olduğuna bağlarken, Nijerya’nın yetiştirdiği en popüler teknik adam olan Stephen Keshi, durumu ‘Afrika futbolunun yavaş yavaş ölmesi’ olarak tanımlıyor.Afrikalılar, ne kadar başarılı olursa olsun ‘öz yurdunda garip’ muamalesi görüyor. Bunun en canlı örneği Nijeryalı Stephen Keshi. 2004-06’da çalıştırdığı Togo’yu tarihinde ilk kez Dünya Kupası’na taşıyan Keshi, Almanya 2006’nın başlamasına 3 ay kala kovularak koltuk Alman Otto Pfister’e teslim edilmişti. Brezilya 2014’te Nijerya’yı 2. tura taşıyan Keshi’nin başarısının ödülü kovulmak olmuştu. Nijerya 2013’te Keshi ile Afrika Uluslar Kupası’nı kazanırken, Keshi’nin kovulmasının bedelini 30. Afrika Uluslar Kupası’na katılamayarak ödedi. Benzer durum Nijerya’yı 2010 Dünya Kupası’na taşıyan Shaibu Amodu’nun başına gelmiş, kupanın başlamasına kısa süre kala takım İsveçli Lars Lagerback’e emanet edilmişti. Güney Afrikalı ünlü yorumcu Emeka Enyadike, teknik adamlara ilk sorunun ‘Avrupa’da takım çalıştırdın mı?’ olduğunu söylüyor. İşin ilginç yanı ise Afrika ülkelerini çalıştıran Avrupalı teknik adamların sıradan isimlerden oluşması. Daha çok Fransız, Alman ve Portekizli isimleri tercih ediliyor.Zambiya Teknik Direktörü Honour Janza ise adeta Türkiye’de klişe olan ‘Çare Drogba’ diyor. Janza, Afrika futbolunun adını Avrupa’da duyuran Didider Drogba, Samuel Eto’o, Michael Essien, Toure kardeşler Yaya ve Kolo, Mahamadou Diarra ve Seydou Keita gibi futbollarının son dönemlerini yaşayan yıldızların teknik adam olarak Afrika’ya dönmeleriyle Afrikalı teknik adamların yeniden ayağa kalkacağına inanıyor.Afrika Uluslar Kupası’nda görev yapan teknik adamlarG. Afrika:Ephraim Mashaba (Güney Afrikalı)Cezayir:Christian Gourcuff (Fransız)Burkina Faso:Paul Put (Belçikalı)Kamerun:Volker Finke (Alman)Cape Verde:Rui Aguas (Portekizli)Congo:Claude Le Roy (Fransız)Fildişi Sahilleri:Herve Renard (Fransız)Gabon:Jorge Costa (Portekiz)Gana:Avram Grant (İsrail)Guinea:Michel Dussuyer (Fransız)Ekvator Ginesi:Esteban Becker (Arjantin)Mali:Henryk Kasperczak (Polonyalı)Demokratik Kongo:Florent Ibenge (Kongolu)Senegal:Alain Giresse (Fransız)Tunus:Georges Leekens (Belçikalı)Zambiya:Honour Janza (Zambiyalı)
↧