Robin Williams’ın ölümüyle uyuşturucu ve alkol bağımlılığı arasında ilişki kurulurken önemli bir şey gözden kaçırıldı: Oyuncunun uzun süredir bipolar rahatsızlıkla mücadele ediyor oluşu. Alkole ve uyuşturucuya sığınmasının sebebi de aynı rahatsızlık.“Harikaydım! Deli gibi doğaçlama yaptım! Hayır değildin aptal! Sadece saçmalıyordun!”Robin Williams’ın ölümünün ardından, geçmişte rol aldığı filmlerden ölüm ve intiharla ilişkilendirilebilecek onlarca replik alıntılandı. Ancak belki de hiç biri, oyuncunun ‘Come Inside My Mind’ adlı filmde söylediği bu ifadeler kadar manidar değildi. Çünkü intiharı alkol ve uyuşturucu kullanımına bağlayan geniş kesimler, bir şeyi atlıyordu. Williams’ın çok daha ciddi bir sorunu vardı: Manik depresif olarak bilinen bipolar bozukluk. Bipolar teşhisi konulan insanlarda çok tipik olan özellik ise şuydu: Kendini dünyadaki tüm insanlardan üstün, örneğin peygamber, mehdi olduğunu iddia edecek derecede özel güçlere sahip ya da intihar edecek kadar belki de kendini dünyadaki en değersiz insan hissetme hali. Ve bir de alkol-uyuşturucu kullanımı. Yani alkol ve uyuşturucu kullanımı manik depresifin sebebi değil sonucuydu.Medyanın geniş bir kesimi bu ayrıntıyı atlarken, İstanbul Ticaret Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Timuçin Oral, ‘diken.com.tr’deki yazısında bu duruma dikkat çekiyordu. Williams’ın ‘Kokain benim için bir tür sığınaktı; çoğu kokaini hızlanmak için kullanır, bense yavaşlamak için alıyordum.’ ifadeleri Oral’a göre uyuşturucu ve alkolün intiharın doğrudan sebebi değil, bipolar rahatsızlığın getirdiği doğal bir sonucu olduğunu gösteriyor. Peki Williams örneğinde alkol ve uyuşturucu doğrudan intiharın sebebi olmasa da dolaylı olarak oyuncuyu buna götürmüş olabilir mi? Yani manik depresif bozukluğa sahip kişinin alkol ve uyuşturucu kullanmaya meyilli oluşu, onu intihara götüren süreci hızlandırabilir mi? Oral, bunun mümkün olabileceğini söylüyor. Çünkü ona göre bağımlılık derecesinde uyuşturucu kullanımı intiharın kronik bir biçimi. Acıya son verme isteği uyuşturucuyla kısa süreli olarak sözde bir tedavi gibi gerçekleşebilirken, intihar bunun kesim çözümü gibi görülebiliyor. Hatta genelde kişiler kendi kendilerini tedavi amacıyla alkol ve uyuşturucu alabiliyor. Depresyondayken iyi hissetmek amacıyla alınan alkol ve uyarıcıların manideyken de yatışmak ve sakinleşmek için kullanıldığı sık görülen bir durum.Bipolar rahatsızlıkla deha ve ‘yaratıcılık’ arasında bağ kurmak yaygın bir eğilim olsa da Oral, bununla ilgili kanıtlanmış bir şey olmadığını söylüyor. Yapılan araştırmalarda yazar, besteci, ressam gibi ürün veren sanatçılar ile bipolar arasında genetik bir bağ olduğu görüldüğünü söyleyen Oral, “Ancak bu kanıtlanmış bir şey değil ve gerçekten varsa da nedenlerine dair bir açıklama henüz yok.” diyor. Kimileri mesela Virginia Woolf’un bipolar olmasa bu denli özgün eserler veremeyeceğini ileri sürüyor ancak Oral, bunun bilinemeyeceğini anlatıyor: “Bilemeyiz, belki o dönemde uygun tedavi yöntemleri olsaydı Woolf iyileşip daha fazla orijinal eser verecekti.”Bipolar ile intihar arasındaki bağ da oldukça güçlü. Depresyon ve manik depresif bozukluğun intiharın en sık görüldüğü hastalık gruplarından olduğunu söyleyen Oral, hastaların yüzde 25-30’unun en az bir kere intiharı denediğini ifade ediyor. Kişiyi intihara götüren sürece gelince, bu sorunun kısa bir yanıtı yok. Ancak Oral’a göre intihar, eğer bir ruhsal hastalık nedeniyle yani örneğin depresyon sırasında ortaya çıkmışsa, içinde bulunduğu dayanılmaz değersizlik ve geleceksizlik duygusu kişinin bunu gerçekleştirme gücü bulmasına neden oluyor.Değersizlikle üstünlük arasındaBipolar bozukluk, dünyada her 50 kişiden birini etkileyen (yüzde 2) bir bozukluk. Bipolar bozukluğu olan kişi, sıklıkla duygu durumunda aşırı yükselmelerden (duygu durum yükselmesi veya mani) çöküşlere (depresyon) ve yine yükselmelere dönüşen ve çoğu zaman aralarda normal duygudurum dönemleri bulunan dalgalanmalar yaşar. Kişinin kendini çok yetersiz hissettiği anlar olduğu gibi özel güçlere sahip, diğer insanlardan çok daha farklı ve özel hissettiği dönemler de olur.
↧