Madencilik tarihi dünyayla paralel ilerleyen Türkiye, diğer ülkelerin aksine maden kazalarında sicilini düzeltemedi. Dünyada kömür çıkaran ülkelerde robot sistemine geçilirken Türkiye halen insan eksenli çalışma sistemi ve denetimsiz ocaklarıyla kazaların önlenmesinde yetersiz. Türkiye’de çıkarılan 1 milyon ton kömür başına 7’den fazla işçi hayatını kaybediyor.Dünya yılda iki, biz iki yılda bir denetliyoruzTürkiye Ekonomi Politikaları Vakfı (TEPAV) raporuna göre, ölümlü iş kazalarının yüzde 10’undan fazlası madenlerde yaşanıyor ve bu kazaların önemli bölümü de kömür madenlerinde oluyor. Ölüm nedenleri arasında grizu patlamaları, göçükler ve karbon monoksit zehirlenmeleri var. Türkiye’de çıkarılan her 1 milyon ton kömür başına 7’den fazla işçi hayatını kaybediyor. Dünya kömür üreticileri arasındaki Çin’de bu oran 1’in biraz üzerinde. ABD’deyse her 1 milyon ton kömür başına 0,02 işçi hayatını kaybediyor. Aradaki farka gerekçe olarak maden ocaklarındaki denetimsizlik, ocakların eskiliği, teknik yetersizlik ve donanım eksikliği gösteriliyor. Dünyada önde gelen maden üreticileri ve işletmelerinde kamu denetimi yılda iki kez gerçekleştirilirken, Türkiye’de bu rakam sadece iki yılda bir...Kazalar Türkiye’de neden çok ölümlü?Bu sorunun yanıtı Uluslararası Çalışma Örgütü’nden. Türkiye ‘Madenlerde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi’ni 19 yıldır imzalamıyor. Bu sözleşme hükümleri arasında madenlerde ışıklandırmadan takip sistemlerine, havalandırma sensörlerinden robotlara kadar birçok teknolojinin aktif olarak kullanılması var. Dünyada pekçok ülke robotlar aracılığıyla maden çıkarırken, Türkiye halen insan gücüyle kazım yapmaya devam ediyor. Bir diğer önemli nokta, Türkiye’deki işçilerin iletişim ağlarına dahil edilmemesi. Madencilerin kemerinde takip sistemi, telefon yok, böylece facia anlarında kimin nerede olduğu bilgisine geç ulaşılıyor. Örgüt sahip olunması gereken teknolojiler arasında; sensörlerle madencilerin oksijen ihtiyacını hesaplayan havalandırma sistemi, uzaktan kumandayla yönetilen robotlar, fiber optik ve bakır kablo ağlarıyla oluşturulan ve madencilerle araçların yerini tespit eden takip sistemi, kaza anlarında kullanılan yeraltı telefonları, oksijen ve karbonmonoksit oranlarını tespit eden sensörler, grizu patlamalarında hızlı söndürme yapabilen yangın söndürücüler, madencilerin konumu, oksijen ve karbondioksit oranlarının yanı sıra çıkarılan kömür miktarı da görüntüleyebilen kontrol odaları, herhangi bir kaza anında kullanılan ve 30 güne kadar madencilerin hayatta kalmasını sağlayan kaçış odaları, hem kömür çıkarılan galerilerde hem de madenci kasklarında bulunan özel tasarım ışıklandırma sistemleri var. Türkiye’de insan eksenli çalışma ve denetimsizlik kazalarda ölüm oranını arttırıyor.İlk kömür çıkıyorTürkiye’de kömür madenciliğinin tarihi 1848 olarak veriliyor. Hazine-i Hassa adına taş kömürü işletmeciliği Zonguldak Havzası’nda başladı. İşletme 1854’te Kırım Savaşı sürecinde İngiliz ve Fransız denetimine, 1856’da İngiliz Kömür Kumpanyası’na, 1859’da Yorgaki Zafiropulos’a, 1865’de Bahriye Nezareti’ne verildi. 1896’da Ereğli Şirketi Osmaniyesi kuruldu. 1919’da Fransız idaresine geçen madenler, 1920’de Ereğli halkına devredildi. 1926’da Zonguldak Kömür Havzası’nda Kozlu Kömür İşleri kuruldu. 1937’de 3146 sayılı yasa ile Ereğli Şirketi’nin sahip olduğu tüm mal varlıkları Etibank’a geçti.Türkiye madenciliğinde dönüm noktası1991 Zonguldak Yürüyüşü Türkiye’de madencilerin kötü iş koşullarını protesto ettiği, koşulların değişmesini dayattığı eylem oldu. Türkiye’de madencilerin en büyük eylemi 4-8 Ocak 1991’de gerçekleştirilen Zonguldak-Ankara Büyük Madenci Yürüyüşü’ydü. Zonguldak’taki Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ve Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA) işyerlerinde örgütlü olan Türk-İş’e bağlı Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) ile işveren arasında 48 bin işçi için sürdürülen toplu sözleşme görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine sendika grev kararı aldı. 30 Kasım 1990’da başlayan greve sol-sosyalist partiler ve örgütlerle meslek kuruluşları ve kitle örgütleri destek veriyordu. 100 bin işçi Zonguldak’tan Ankara’ya ‘Büyük Madenci Yürüyüşü’nü gerçekleştirdi.
Madencilik tarihi dünyayla paralel ilerleyen Türkiye, diğer ülkelerin aksine maden kazalarında sicilini düzeltemedi. Dünyada kömür çıkaran ülkelerde robot sistemine geçilirken Türkiye halen insan eksenli çalışma sistemi ve denetimsiz ocaklarıyla kazaların önlenmesinde yetersiz. Türkiye’de çıkarılan 1 milyon ton kömür başına 7’den fazla işçi hayatını kaybediyor.Dünya yılda iki, biz iki yılda bir denetliyoruzTürkiye Ekonomi Politikaları Vakfı (TEPAV) raporuna göre, ölümlü iş kazalarının yüzde 10’undan fazlası madenlerde yaşanıyor ve bu kazaların önemli bölümü de kömür madenlerinde oluyor. Ölüm nedenleri arasında grizu patlamaları, göçükler ve karbon monoksit zehirlenmeleri var. Türkiye’de çıkarılan her 1 milyon ton kömür başına 7’den fazla işçi hayatını kaybediyor. Dünya kömür üreticileri arasındaki Çin’de bu oran 1’in biraz üzerinde. ABD’deyse her 1 milyon ton kömür başına 0,02 işçi hayatını kaybediyor. Aradaki farka gerekçe olarak maden ocaklarındaki denetimsizlik, ocakların eskiliği, teknik yetersizlik ve donanım eksikliği gösteriliyor. Dünyada önde gelen maden üreticileri ve işletmelerinde kamu denetimi yılda iki kez gerçekleştirilirken, Türkiye’de bu rakam sadece iki yılda bir...Kazalar Türkiye’de neden çok ölümlü?Bu sorunun yanıtı Uluslararası Çalışma Örgütü’nden. Türkiye ‘Madenlerde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi’ni 19 yıldır imzalamıyor. Bu sözleşme hükümleri arasında madenlerde ışıklandırmadan takip sistemlerine, havalandırma sensörlerinden robotlara kadar birçok teknolojinin aktif olarak kullanılması var. Dünyada pekçok ülke robotlar aracılığıyla maden çıkarırken, Türkiye halen insan gücüyle kazım yapmaya devam ediyor. Bir diğer önemli nokta, Türkiye’deki işçilerin iletişim ağlarına dahil edilmemesi. Madencilerin kemerinde takip sistemi, telefon yok, böylece facia anlarında kimin nerede olduğu bilgisine geç ulaşılıyor. Örgüt sahip olunması gereken teknolojiler arasında; sensörlerle madencilerin oksijen ihtiyacını hesaplayan havalandırma sistemi, uzaktan kumandayla yönetilen robotlar, fiber optik ve bakır kablo ağlarıyla oluşturulan ve madencilerle araçların yerini tespit eden takip sistemi, kaza anlarında kullanılan yeraltı telefonları, oksijen ve karbonmonoksit oranlarını tespit eden sensörler, grizu patlamalarında hızlı söndürme yapabilen yangın söndürücüler, madencilerin konumu, oksijen ve karbondioksit oranlarının yanı sıra çıkarılan kömür miktarı da görüntüleyebilen kontrol odaları, herhangi bir kaza anında kullanılan ve 30 güne kadar madencilerin hayatta kalmasını sağlayan kaçış odaları, hem kömür çıkarılan galerilerde hem de madenci kasklarında bulunan özel tasarım ışıklandırma sistemleri var. Türkiye’de insan eksenli çalışma ve denetimsizlik kazalarda ölüm oranını arttırıyor.İlk kömür çıkıyorTürkiye’de kömür madenciliğinin tarihi 1848 olarak veriliyor. Hazine-i Hassa adına taş kömürü işletmeciliği Zonguldak Havzası’nda başladı. İşletme 1854’te Kırım Savaşı sürecinde İngiliz ve Fransız denetimine, 1856’da İngiliz Kömür Kumpanyası’na, 1859’da Yorgaki Zafiropulos’a, 1865’de Bahriye Nezareti’ne verildi. 1896’da Ereğli Şirketi Osmaniyesi kuruldu. 1919’da Fransız idaresine geçen madenler, 1920’de Ereğli halkına devredildi. 1926’da Zonguldak Kömür Havzası’nda Kozlu Kömür İşleri kuruldu. 1937’de 3146 sayılı yasa ile Ereğli Şirketi’nin sahip olduğu tüm mal varlıkları Etibank’a geçti.Türkiye madenciliğinde dönüm noktası1991 Zonguldak Yürüyüşü Türkiye’de madencilerin kötü iş koşullarını protesto ettiği, koşulların değişmesini dayattığı eylem oldu. Türkiye’de madencilerin en büyük eylemi 4-8 Ocak 1991’de gerçekleştirilen Zonguldak-Ankara Büyük Madenci Yürüyüşü’ydü. Zonguldak’taki Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ve Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA) işyerlerinde örgütlü olan Türk-İş’e bağlı Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) ile işveren arasında 48 bin işçi için sürdürülen toplu sözleşme görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine sendika grev kararı aldı. 30 Kasım 1990’da başlayan greve sol-sosyalist partiler ve örgütlerle meslek kuruluşları ve kitle örgütleri destek veriyordu. 100 bin işçi Zonguldak’tan Ankara’ya ‘Büyük Madenci Yürüyüşü’nü gerçekleştirdi.