30 Mart yerel seçimlerinde adayların kanlı biten tartışmalarına tanık olduk. Özellikle muhtarlık yarışındaki gerilim ortalığı kan gölüne çevirdi. Şanlıurfa’nın Hilvan ilçesine bağlı Yuvacalı köyünde ‘Sinka’ ve ‘Kava’ aşiretleri arasında muhtar adaylığı yüzünden çıkan tartışmada 6 kişi hayatını kaybederken, 12 kişi de yaralandı.Aksaray’ın merkeze bağlı Boruca köyünde ise kavganın sebebi yine muhtarlardı. “Oyunuzu niçin bize vermiyorsunuz?” sorusuyla başladı her şey. Yaşanan tartışmada silahlar patladı ve bir kişinin ölümüne, bir kişinin de yaralanmasına neden oldu. Hatay’ın Kırıkhan ilçesindeki muhtar adayları oy verme sırasında tartıştı ve kavgada 2 kişi öldü, 13 kişi de yaralandı. Seçim sonrasındaki ölü ve yaralı haberleri, siyasi mücadelenin nasıl kanlı bir teröre dönüştüğünü açıkça gösteriyor. Bilanço fazlasıyla ağırdı. Adayların hırsı ülke çapında 10 kişinin hayatını kaybetmesine, 48 kişinin de yaralanmasına sebep oldu. Aslına bakarsanız pazar günü gerçekleşen seçim sırasında yaşanan kavgaların bazıları iki-üç ay öncesinden başlamıştı. MHP’nin Esenyurt’taki seçim irtibat ofisinin açılışına MHP İstanbul Büyükşehir Belediye başkan adayı Rasim Acar’ın ziyareti sırasında ateş açılmıştı. MHP basın danışmanı Cengiz Akyıldız çıkan çatışmada hayatını kaybederken, altı kişi de yaralanmıştı. İstanbul’da Şişli Belediye Başkanlığı binasına, Ankara’da da BBP seçim binasına ateş açılmıştı. Siirt’in Tillo ilçesinde ise Saadet Partisi’nin belediye başkan adayı Behmen Aydın (56) öldürülmüştü. Olayın perde arkası hâlâ aydınlatılamazken, cinayetle ilgili soruşturma devam ediyor. Art arda gerçekleşen ölümleri fark eden milletvekilleri bu şiddet olaylarıyla alakalı soru önergesi sundu. CHP Antalya Milletvekili Gürkut Acar tarafından İçişleri Bakanı Efkan Ala’ya verilen önergede seçim mitinglerinde son bir ayda hangi illerde şiddet olaylarının yaşandığı soruldu.Ortak payda şiddetAlışkın olduğumuz bu tablo demokratik yöntemleri sindirememiş ülkelerin ortak sorunu. Şiddetin egemen olduğu bir toplumda, siyasilerin kullandığı ağır ve çirkin dil, tartışmaların başlangıç noktası oluyor. Prof. Dr. Ahmet İnsel, bir makalesinde, toplumun ortak paydası olarak gördüğü şiddet ve tahammülsüzlük üzerinde duruyor. Tahammülsüzlüğün, şiddetin mayası olduğunu söyleyen İnsel, “Erkek egemen toplum değerlerini ve alışkanlıklarını katınca ortaya zincirlerinden boşalmaya her an ve her yerde hazır bir şiddet çıkar.” diyor. Günlerdir gazetelerden takip ettiğimiz bu acı hadiselerin farklı illerde pek çok örneği var. Bütün bunlarla son seçimlerde giderek azaldığını düşündüğümüz iktidar mücadelesi yeniden kendini göstermiş oldu. Son olaylarla beraber, Türkiye’nin seçim tarihini incelediğimizde, gazetelerin seçim öncesi ve sonrasında bu tür olaylara geniş şekilde yer verdiğini gördük. Ve anladık ki, ülke olarak siyasi krizlerin yol açtığı iktidar kavgalara pek de yabancı değiliz. Yerel ve genel seçimleri kapsayan son on seçimin kanlı olaylarına bakıldığında, bugün yaşananların arka planı daha net görülüyor. Terörün ağır olarak hissedildiği ve boykotların gölgesinde geçen seçim ortamlarından bugünlere siyasi kavgaların sebebi değişse bile, sayıları artarak devam ediyor. Sözlü saldırılar, tehditle yıldırılmaya çalışılan adaylar, parti binalarının bombalanması, ateşe verilmesi, seçim konvoylarına silahlı saldırı düzenlenmesi… Nisan 1999’daki olaylar da ilginç: “PKK terör örgütü, Sivas’ın Hafik ilçesinde sandık kurulu üyeleri ve jandarma timine roketle saldırdı. Diğer illerde çıkan olaylarda 5 kişi ölürken 54 partili yaralandı. Tokat’ta MHP konvoyu silahlı saldırıya uğradı. DTP Tekirdağ milletvekili adayı Fikret Çolakoğlu Çorlu’da silahlı saldırıda yaralandı.”Avrupa’da seçimler nasıl geçiyor?30 Mart günü Türkiye gibi Fransa da yerel seçimler için sandık başındaydı. Ancak bizde görülen kavgalar ve kanlı çatışmalar orada yaşanmadı. Seçimlerini sakin geçiren Fransa’da insanlar rutin hayatlarına devam etti. Seçim sürecinde ne caddeleri gece gündüz inleten miting arabaları ne de TV kanallarında 7/24 siyasileri görmek mümkün. Seçim çalışmaları boyunca rakibini küçümsemek, tahrik etmek, sert söylemlerle tarafları karşı karşıya getirmek pek rastlanacak görüntülerden değil. Avrupa’da ya da Amerika’da daha çok iki önemli liderin karşılıklı yaptıkları televizyon tartışmaları ilgi görüyor. Bizde ise günler hatta aylar öncesinden seçim çalışmaları başlıyor. Mitinglerde sert ve ima yüklü mesajlar veriliyor. Taraflar da birbirlerini düşman olarak gören siyasilerin peşinden gidince kendilerini bir süre sonra şiddet çıkmazında buluyor. Oluşan kaos ortamı, farklı düşüncelere olan saygıyı yitirdiğimizi bir kez daha göstermiş oluyor.Yrd.Doç.Dr. Önder Çetin (Sosyolog):Uyuşmazlıklar tehdit olarak görülüyorGeride bıraktığımız seçim döneminin kutuplaştırıcı atmosferinde, toplumsal kimlikler arasındaki sınırların keskinleştirilerek insanların diğer bireyleri ‘farklı’ ya da ‘öteki’ algısından ziyade bir ‘düşman’ kategorisine hapsetmeleri şiddeti besliyor. Bireysel tercihlerin bastırıldığı, saygının değer olarak görülmediği toplumsal yapılardaki otorite pozisyonları, bireylere hükmedilen konumundan, hükmeden olma imkânına kavuşma olarak değerlendirilebilir. Mevcut durum itibarıyla böyle bir bakış açısının her türlü uyuşmazlığı kişinin kendisine ya da mensubu olduğu toplumsal grubun varlığına bir tehdit olarak değerlendirmeli. Şüphesiz bunda söz konusu algıya ek olarak uyuşmazlık yönetimindeki bilgisizlik ya da çaresizlik de rol oynuyor.Hasan Ali Göncü (Psikolog):Toplumsal çıkarlardan kişisel çıkarlara...Günümüzde birçok kişi çevresini kendi çıkarları doğrultusunda algılamaya başlayınca saldırganlık ve suç oranları arttı. Ülkemizde siyaset ve politika özellikle de son dönemde toplumun genel menfaatlerinden daha çok bireysel menfaat ve çıkarlar gözetilerek yapılıp yürütülüyor. Buna son seçimlerle birlikte toplumsal şiddeti ve ayrışmayı artıracak bir üslup ve dil eklendi. Bu sebeple ülkemizde yapılan her seçim toplumsal kazanımlardan daha çok bireysel menfaat ve çıkarların elde edilmesine yönelik bir hale dönüşebiliyor. Bu da insanların demokratik bir ortamda duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri yerine, nüfus ve kimliklerini kullanabilecekleri güç ve iktidar için mücadele içine girmelerine neden oluyor.Üçüncü dünya ülkesinden bir farkımız yokmuş…Kavga ve tartışmalarla geçen seçim atmosferi sadece Türkiye’de görülmüyor. Demokrasiye uyum sağlamakta zorlanan toplumların çoğunda siyasal şiddet yaşanıyor. Daha çok üçüncü dünya ülkelerinde seçimlere şiddet eşlik ediyor. Geçtiğimiz aylarda sandık başına giden Bangladeş’te neredeyse bir iç savaş baş gösteriyordu. Çok sayıda can kaybının yaşandığı ülkede beş seçim bölgesine el bombaları atıldı. Filipinler’de 2013 seçimlerindeki tartışmalar sonrasında 22 kişi hayatını kaybederken, 27 kişi de yaralandı. Yemen’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde roketli saldırı düzenlendi. Tayland’da yapılan seçimlerde büyük çatışmalar ve şiddet olayları patlak verince birçok bölgede seçimler iptal edildi. 2008 yılında Kenya ve Zimbabwe’de ise seçim sonrası kanlı çatışmalar çıktı.
30 Mart yerel seçimlerinde adayların kanlı biten tartışmalarına tanık olduk. Özellikle muhtarlık yarışındaki gerilim ortalığı kan gölüne çevirdi. Şanlıurfa’nın Hilvan ilçesine bağlı Yuvacalı köyünde ‘Sinka’ ve ‘Kava’ aşiretleri arasında muhtar adaylığı yüzünden çıkan tartışmada 6 kişi hayatını kaybederken, 12 kişi de yaralandı.Aksaray’ın merkeze bağlı Boruca köyünde ise kavganın sebebi yine muhtarlardı. “Oyunuzu niçin bize vermiyorsunuz?” sorusuyla başladı her şey. Yaşanan tartışmada silahlar patladı ve bir kişinin ölümüne, bir kişinin de yaralanmasına neden oldu. Hatay’ın Kırıkhan ilçesindeki muhtar adayları oy verme sırasında tartıştı ve kavgada 2 kişi öldü, 13 kişi de yaralandı. Seçim sonrasındaki ölü ve yaralı haberleri, siyasi mücadelenin nasıl kanlı bir teröre dönüştüğünü açıkça gösteriyor. Bilanço fazlasıyla ağırdı. Adayların hırsı ülke çapında 10 kişinin hayatını kaybetmesine, 48 kişinin de yaralanmasına sebep oldu. Aslına bakarsanız pazar günü gerçekleşen seçim sırasında yaşanan kavgaların bazıları iki-üç ay öncesinden başlamıştı. MHP’nin Esenyurt’taki seçim irtibat ofisinin açılışına MHP İstanbul Büyükşehir Belediye başkan adayı Rasim Acar’ın ziyareti sırasında ateş açılmıştı. MHP basın danışmanı Cengiz Akyıldız çıkan çatışmada hayatını kaybederken, altı kişi de yaralanmıştı. İstanbul’da Şişli Belediye Başkanlığı binasına, Ankara’da da BBP seçim binasına ateş açılmıştı. Siirt’in Tillo ilçesinde ise Saadet Partisi’nin belediye başkan adayı Behmen Aydın (56) öldürülmüştü. Olayın perde arkası hâlâ aydınlatılamazken, cinayetle ilgili soruşturma devam ediyor. Art arda gerçekleşen ölümleri fark eden milletvekilleri bu şiddet olaylarıyla alakalı soru önergesi sundu. CHP Antalya Milletvekili Gürkut Acar tarafından İçişleri Bakanı Efkan Ala’ya verilen önergede seçim mitinglerinde son bir ayda hangi illerde şiddet olaylarının yaşandığı soruldu.Ortak payda şiddetAlışkın olduğumuz bu tablo demokratik yöntemleri sindirememiş ülkelerin ortak sorunu. Şiddetin egemen olduğu bir toplumda, siyasilerin kullandığı ağır ve çirkin dil, tartışmaların başlangıç noktası oluyor. Prof. Dr. Ahmet İnsel, bir makalesinde, toplumun ortak paydası olarak gördüğü şiddet ve tahammülsüzlük üzerinde duruyor. Tahammülsüzlüğün, şiddetin mayası olduğunu söyleyen İnsel, “Erkek egemen toplum değerlerini ve alışkanlıklarını katınca ortaya zincirlerinden boşalmaya her an ve her yerde hazır bir şiddet çıkar.” diyor. Günlerdir gazetelerden takip ettiğimiz bu acı hadiselerin farklı illerde pek çok örneği var. Bütün bunlarla son seçimlerde giderek azaldığını düşündüğümüz iktidar mücadelesi yeniden kendini göstermiş oldu. Son olaylarla beraber, Türkiye’nin seçim tarihini incelediğimizde, gazetelerin seçim öncesi ve sonrasında bu tür olaylara geniş şekilde yer verdiğini gördük. Ve anladık ki, ülke olarak siyasi krizlerin yol açtığı iktidar kavgalara pek de yabancı değiliz. Yerel ve genel seçimleri kapsayan son on seçimin kanlı olaylarına bakıldığında, bugün yaşananların arka planı daha net görülüyor. Terörün ağır olarak hissedildiği ve boykotların gölgesinde geçen seçim ortamlarından bugünlere siyasi kavgaların sebebi değişse bile, sayıları artarak devam ediyor. Sözlü saldırılar, tehditle yıldırılmaya çalışılan adaylar, parti binalarının bombalanması, ateşe verilmesi, seçim konvoylarına silahlı saldırı düzenlenmesi… Nisan 1999’daki olaylar da ilginç: “PKK terör örgütü, Sivas’ın Hafik ilçesinde sandık kurulu üyeleri ve jandarma timine roketle saldırdı. Diğer illerde çıkan olaylarda 5 kişi ölürken 54 partili yaralandı. Tokat’ta MHP konvoyu silahlı saldırıya uğradı. DTP Tekirdağ milletvekili adayı Fikret Çolakoğlu Çorlu’da silahlı saldırıda yaralandı.”Avrupa’da seçimler nasıl geçiyor?30 Mart günü Türkiye gibi Fransa da yerel seçimler için sandık başındaydı. Ancak bizde görülen kavgalar ve kanlı çatışmalar orada yaşanmadı. Seçimlerini sakin geçiren Fransa’da insanlar rutin hayatlarına devam etti. Seçim sürecinde ne caddeleri gece gündüz inleten miting arabaları ne de TV kanallarında 7/24 siyasileri görmek mümkün. Seçim çalışmaları boyunca rakibini küçümsemek, tahrik etmek, sert söylemlerle tarafları karşı karşıya getirmek pek rastlanacak görüntülerden değil. Avrupa’da ya da Amerika’da daha çok iki önemli liderin karşılıklı yaptıkları televizyon tartışmaları ilgi görüyor. Bizde ise günler hatta aylar öncesinden seçim çalışmaları başlıyor. Mitinglerde sert ve ima yüklü mesajlar veriliyor. Taraflar da birbirlerini düşman olarak gören siyasilerin peşinden gidince kendilerini bir süre sonra şiddet çıkmazında buluyor. Oluşan kaos ortamı, farklı düşüncelere olan saygıyı yitirdiğimizi bir kez daha göstermiş oluyor.Yrd.Doç.Dr. Önder Çetin (Sosyolog):Uyuşmazlıklar tehdit olarak görülüyorGeride bıraktığımız seçim döneminin kutuplaştırıcı atmosferinde, toplumsal kimlikler arasındaki sınırların keskinleştirilerek insanların diğer bireyleri ‘farklı’ ya da ‘öteki’ algısından ziyade bir ‘düşman’ kategorisine hapsetmeleri şiddeti besliyor. Bireysel tercihlerin bastırıldığı, saygının değer olarak görülmediği toplumsal yapılardaki otorite pozisyonları, bireylere hükmedilen konumundan, hükmeden olma imkânına kavuşma olarak değerlendirilebilir. Mevcut durum itibarıyla böyle bir bakış açısının her türlü uyuşmazlığı kişinin kendisine ya da mensubu olduğu toplumsal grubun varlığına bir tehdit olarak değerlendirmeli. Şüphesiz bunda söz konusu algıya ek olarak uyuşmazlık yönetimindeki bilgisizlik ya da çaresizlik de rol oynuyor.Hasan Ali Göncü (Psikolog):Toplumsal çıkarlardan kişisel çıkarlara...Günümüzde birçok kişi çevresini kendi çıkarları doğrultusunda algılamaya başlayınca saldırganlık ve suç oranları arttı. Ülkemizde siyaset ve politika özellikle de son dönemde toplumun genel menfaatlerinden daha çok bireysel menfaat ve çıkarlar gözetilerek yapılıp yürütülüyor. Buna son seçimlerle birlikte toplumsal şiddeti ve ayrışmayı artıracak bir üslup ve dil eklendi. Bu sebeple ülkemizde yapılan her seçim toplumsal kazanımlardan daha çok bireysel menfaat ve çıkarların elde edilmesine yönelik bir hale dönüşebiliyor. Bu da insanların demokratik bir ortamda duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri yerine, nüfus ve kimliklerini kullanabilecekleri güç ve iktidar için mücadele içine girmelerine neden oluyor.Üçüncü dünya ülkesinden bir farkımız yokmuş…Kavga ve tartışmalarla geçen seçim atmosferi sadece Türkiye’de görülmüyor. Demokrasiye uyum sağlamakta zorlanan toplumların çoğunda siyasal şiddet yaşanıyor. Daha çok üçüncü dünya ülkelerinde seçimlere şiddet eşlik ediyor. Geçtiğimiz aylarda sandık başına giden Bangladeş’te neredeyse bir iç savaş baş gösteriyordu. Çok sayıda can kaybının yaşandığı ülkede beş seçim bölgesine el bombaları atıldı. Filipinler’de 2013 seçimlerindeki tartışmalar sonrasında 22 kişi hayatını kaybederken, 27 kişi de yaralandı. Yemen’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde roketli saldırı düzenlendi. Tayland’da yapılan seçimlerde büyük çatışmalar ve şiddet olayları patlak verince birçok bölgede seçimler iptal edildi. 2008 yılında Kenya ve Zimbabwe’de ise seçim sonrası kanlı çatışmalar çıktı.