Sinema tarihinde yıldızı parlayan pek çok oyuncunun başarısının arkasında bazen tek bir yönetmen olabiliyor. Sebebi ise usta yönetmenlerin filmlerinde hep aynı oyuncularla çalışmayı tercih etmeleri. Sinema arşivinin sayfalarını biraz karıştırınca bu isimlerin kimler olduğunu çabucak buluyoruz. İşte yönetmenler ve onların kadrolu oyuncuları.Her yönetmen kendisiyle aynı dili konuşanlarla çalışmayı tercih eder. Aynı yapımcıyla, sanat yönetmeniyle, oyuncuyla... Leb demeden leblebinin anlaşılmasını ister. Çünkü, beraber koskoca bir masal sırtlamaktadırlar. Biri farklı düşünse masal yere düşüp tuz buz olabilir. Sinema dünyasına baktığımızda beraber yaşlanan pek çok oyuncu ve yönetmen görmemizin sebebi bu değil mi?Liste uzun mu uzun. Bir çırpıda dünya ve Türkiye sinemasından onlarca isim sıralamak mümkün; bu birliktelikle zirveye çıkan, sinemalarda kapı pencere kırdıran, ödüllere doyan yol arkadaşları… İlk akla gelen isim Tim Burton-Johnny Depp ikilisi. Tim Burton, fantastik filmleriyle seyirciyi sarıp sarmalayan bir yönetmen. Kimi zaman bir çocukla seyirciyi alıp çikolata dünyasına sokan, kimi zaman bir kapıyı aralayıp Alice’in fantastik dünyasına götüren bir hayalperest. Hayal kurarken başkarakteri her daim Johnny Depp’e veriyor Burton. İki sıra dışı isim bir araya gelince haliyle ortaya birbirinden ilginç filmler çıkıyor. Depp, göbekten Burton’a bağlı biri değil. İstediği zaman kaçıp Karayip Korsanları’na elebaşı oluyor, ya da kafasına bir kuş alıp Maskeli Süvari olarak savaşa gidiyor. Dünyanın en çok kazanan oyuncularından biri, paraya ihtiyacı olduğundan değil, tamamen farklı karakterlere bürünmeyi sevdiğinden yapıyor bunu. Burton’ın bir hikâye yazdığını duyar duymaz, o çağırmadan setteki yerini alıyor. Birkaç yıldır yolları ayrı ama bugün yarın ‘ikilinin yeni filmi geliyor’ haberi düşebilir sitelere.Bu alandaki rekorlardan biri şüphesiz Hollywood’un önemli western filmlerine imza atan ve toplam 21 filmde birlikte çalışan John Ford ile John Wayne ikilisinin elinde. Amerikan Film Enstitüsü tarafından 2007’de “Tüm zamanların en iyi 100 filmi” listesinde 12. ilan edilen “Çöl Aslanı” ikilinin en başarılı filmi olarak görülüyor.Japon sinemasının en ünlü yönetmeni olarak bilinen Akira Kurosawa’nın favori oyuncusu ise Toshiro Mifune. Kurosawa, samuray tiplemeleriyle uluslararası üne kavuşmasını sağladığı Mifune ile 16 filmde birlikte çalıştı. 7 Samuray (1954) ikiliyi başarılarının zirvesine çıkartırken, birçok yönetmene de ilham kaynağı oldu.Martin Scorsese’nin ilk gözde oyuncusu 8 filminde rol verdiği Robert De Niro. 1973 yılında Arka Sokaklar’ı çekerek çalışmaya başlayan ikili, Kızgın Boğa (1980) ve Sıkı Dostlar (1990) gibi filmlere imza attı. Scorsese, Casino’dan (1995) sonra yeni bir oyuncu arayışına girdi ve Titanic’le yıldızı parlayan Leonardo DiCaprio ile setlere indi. İlk çektikleri film, New York Çeteleri (2002). Birliktelik Göklerin Hâkimi, Köstebek ve Zindan Adası ile devam etti. Beraber çektikleri beşinci film Para Avcısı ile Oscar’da boy gösterdiler ama beklediklerini bulamadılar, ne yazık ki. Usta yönetmen Köstebek’le ‘En İyi Yönetmen’ ödülünü eve götürdü ama DiCaprio hâlâ setle akademi arasında mekik dokuyor. Belki ödül alamayan bir oyuncunun hikâyesini filme çeker, o rolüyle ödül alır.Hikâyelerini 24 saatlik bir zaman dilimine sıkıştıran Amerikalı yönetmen Richard Linklater’ın favorisiyse 8 filminde rol verdiği Ethan Hawke. Gün Doğmadan (1995) ile birlikte çalışmaya başlayan Linklater ve Hawke’ın son filmi, yönetmenin 12 yıl boyunca belirli zaman aralıklarında çekimlerini tamamladığı 2014 yapımı Boyhood. Diğer filmleri ise Newton Kardeşler, Kaset, Hamburger Cumhuriyeti ve Gece Yarısından Önce. Bu listeye içinde Ocean’s serisinin de olduğu 6 filmde bir araya gelen Steven Soderbergh-George Clooney ikilisi; Yedi, Dövüş Kulübü ve Benjamin Button gibi kült filmlere imza atan David Fincher-Brad Pitt ekibi ve Kara Şövalye ile Prestij yapımlarıyla akıllarda kalan Christopher Nolan-Christian Bale birlikteliği ile dâhil edilebilir. Bizim sinemamızda da onlarca örnek var. İşte ilk akla gelen birkaçı...Yavuz Turgul-Şener Şen:Yavuz Turgul ile Şener Şen’in soy isimleri farklı olmasa kardeş sanırsınız. Ailece görüşüyorlar, birbirlerinden habersiz adım atmıyorlar. İkili, Turgul’un Fahriye Abla dışındaki bütün filmlerinde aynı setteydi. Muhsin Bey (1987) ile başlayan yol arkadaşlıkları 6 filmdir devam ediyor. Hatırlarsanız en son Av Mevsimi’nde karşımıza çıkmışlardı. Yönetmen-oyuncu birlikteliğinin Türkiye’deki en başarılı örneği onlarınki. Eşkıya ve Gönül Yarası yapımlarının Oscar’a aday adayı olması bir tesadüf olabilir mi?Onur Ünlü-Tansu Biçer:Onur Ünlü kafası diye bir deyim oluştu artık. Hayata farklı bir yönden bakan, algılayan, absürt, mizahı bol bir kafa… Aynı kafadan arkadaşlarıyla bir çete de kurdu! Üyeleri: Tansu Biçer, Ali Atay, Serkan Kesin… Ünlü, filmlerinde de çete üyelerinden bir hayli sorumluluk yüklüyor. Şimdilerde şehirli bir imamın hikayesini perdeye aktaran yönetmenin en çok rol verdiği oyuncu ise Tansu Biçer. Çocuk, Güneşin Oğlu, Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikâyesi, Beş Şehir ve Sen Aydınlatırsın Geceyi filminde beraberlerdi.Yılmaz Erdoğan-Tolga Çevik ve Demet Akbağ: Yılmaz Erdoğan, Vizontele’yle sinema dünyasına hızlı bir giriş yapan, Kelebeğin Rüyası’yla Oscar’ın kapısını çalan bir yönetmenimiz. Bugünlere gelmesinde omuz omuza verdiği arkadaşlarının payı büyük. Necati Akpınar ile kurduğu BKM’yi Arzu Film ekolüne dönüştürmeye çalışan Erdoğan’ın en çok (3 film) çalıştığı oyuncular: Tolga Çevik, Demet Akbağ, Altan Erkekli, Cezmi Baskın ve Erdal Tosun. Oyuncuların bir kısmı BKM’nin ilk göz ağrısı Bana Bir Şeyhler Oluyor, Sen Hiç Ateş Böceği Gördün mü gibi oyunlarda da rol alan isimler.Cem Yılmaz-Ozan Güven ve Özkan Uğur:Cem Yılmaz ile başlayan bir cümleyi noktalamadan akla gelen isimler var: Ozan Güven, Zafer Algöz, Özkan Uğur, Mazhar Alanson. Yahşi Batı, A.R.O.G, Hokkabaz ve G.O.R.A filmleriyle gişede geniş kitlelere ulaşan usta komedyen, senaryosunu ve yönetmenliğini üstlendiği filmlerinde onlar olmadan sete çıkmıyor. Bu yaz yeni filmi Pek Yakında ile yeniden aynı isimlerle çalışacak. Pek Yakında dedi, bekliyoruz. Çağan Irmak-Çetin Tekindor, Hümeyra ve Şerif Sezer:Çağan Irmak deyince bir çırpıda sayacağımız isimler: Hümeyra, Çetin Tekindor, Şerif Sezer. Babam ve Oğlum, Dedemin İnsanları, Ulak’ta aralarındaki samimiyeti görmek mümkün.Semih Kaplanoğlu-Tülin Özen: Kaplanoğ-lu’nun favori oyuncusu 4 filminde birlikte çalıştığı Tülin Özen. Bal, Yumurta ve Süt üçlemesinde oynayan Özen, ayrıca Meleğin Düşüşü filmindeki performansıyla da Altın Portakal’da “En İyi Kadın Oyuncu” ödülünü kazanmıştı.Zeki Demirkubuz-Serdar Orçin:Orçin başarılı yönetmenin çektiği Üçüncü Sayfa, Yazgı, Bekleme Odası ve Kıskanmak filmlerinde rol alarak Demirkubuz’un gözde oyuncularından olduğunu ispatladı.Ertem Eğilmez:Yeşilçam’ın aile filmi gemilerinde dümende çoğunlukla Ertem Eğilmez vardı. Gemide de kimler, kimler: Münir Özkul, Adile Naşit, Kemal Sunal, Halit Akçatepe, İlyas Salman, Şener Şen, Ayşen Gruda… Beraber aynı evde buluşur, yemekler yer, filmle beraber sabahlarlardı. O aile ortamı, perdedeki aile ortamı.Halit Refiğ-Cüneyt Arkın:Cüneyt Arkın, Halit Refiğ’in teklifiyle kamera karşısına geçen bir oyuncu. Bilindiği gibi kendisi doktor, düzgün fiziği ve sinemaya yakışan bir yüzü olduğu için ön plana çıkanlardan. Eğitim almadan, kamera karşısında oynaya oynaya zirveye çıktı. Refiğ ile Arkın’ın birliktelikleri de dillere destan. Gurbet Kuşları’nda da beraber çalıştılar, Çöl Kartalı’nda da. 10 film daha sayabiliriz. Refiğ, Arkın için “Cüneyt Arkın benim için değeri ancak John Wayne, Toshiro Mifune ve Alain Delon ile kıyaslanabilecek bir sinema oyuncusudur.” diyor.Nuri Bilge Ceylan: Ceylan genellikle yapımlarında önceliği ailesinden olan insanlara tanıyor. Fatma Ceylan 5 filmde seyirci karşısına çıktı, Emin Ceylan 4, geçirdiği trafik kazası sonucu 28 yaşında hayatını kaybeden yeğeni Mehmet Emin Toprak ise üç filmde. Bilindiği gibi Ceylan, son dönemde amatör oyunculardan ziyade sektörde rüşdünü ispatlamış oyuncularla çalışıyor.
↧