Akıllı işaretlere artık aşinayız. Zira yedi senedir hayatımızda. Peki, söz konusu ibareler kitaplar için de geçerli olabilir mi? Bu soruyu yayın dünyasından bazı editörlere yönelttik. Kimine göre bu işaretler gerekli, kimine göre ise bir faydası yok.İzleyici, 23 Nisan 2006’da TV’lerde ‘Akıllı İşaretler’ ile karşılaştı. Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından geliştirilen bu sistemin amacı ise çocukları ve gençleri televizyon yayınlarının olumsuz etkilerinden korumak. Haberimize mevzu bahis olan konu ise geçtiğimiz haftalarda Yitik Hazine Yayınları tarafından basılan ‘Balkan Harbi’ kitabında 13+ işaretinin olmasıydı. Buradan yola çıkarak, kitap editörlerine televizyondaki uygulamanın kitaplarda da olabilme ihtimalini sorduk. Mezkûr yayınevinin editörü Salih Gülen, yayın dünyasında çok tuhaf ilişkileri, sapkınlığa varacak konuları, fantastik edebiyat altında insanların inanç dünyasını derinden sarsacak konuların işlendiğini hatırlatıyor ve ekliyor: “Bu tür kitapların da üzerinde akıllı işaretlerin olması gerektiğini düşünüyorum.” İletişim Yayınları’ndan Levent Cantek ise bu uygulamayı okura ve savcılığa karşı yapılmış bir iyi niyet işareti sayıyor. TİMAŞ’tan Gökçen Göksel, konuya çocuk özelinden bakıyor: “Çocuklara ve gençlere yönelik kitap hazırlarken birtakım kriterlere bağlı kalmamız gerekir. Bunlardan en önemlisi pedagojik kriterlerdir.” Son söz Nesil Yayın Grubu Editörü Ömer Faruk Paksu’nun: “Kitaplar, hangi yaşa hitap ediyorsa o yaşa uygun bir konu seçimi, dil ve anlatım biçimi, çizim ve tasarım uygulaması gerekiyor. Ve bunu da kitabın üzerinde belirtmek özellikle ebeveynler için kolaylık sağlıyor.” Bu tartışmadan geriye ise bir Bülent Ortaçgil şarkısı kalıyor galiba: “Olmalı mı olmamalı mı/Yoksa hiç değişmemeli mi…”Çocuk ve gençler için konulmalıSalih Gülen: (Yitik Hazine Yayınları) 13+ akıllı işaretini ‘Unutulmasınlar Diye Balkan Harbi’ kitabının kapağına koyduk. Maksadımız savaşın en acımasız yüzünü çocukların görmemesiydi. Bu tür kitaplarda aynı hassasiyetimiz devam edecek. Genelde çocuk kitaplarında hangi yaş grubuna hitap ettiği kapakta bahsediliyor, ancak en az kaç yaşındaki insanların okuması gerektiğine dair ibare bulunmuyor. Oysa yayın dünyasında çok tuhaf ilişkileri, sapkınlığa varacak konuları, fantastik edebiyat altında insanların inanç dünyasını derinden sarsacak konuları işleyen, görseller yayınlayan kitaplar var. Bu tür kitapların da üzerine akıllı işaretlerin olması gerektiğini düşünüyorum. Aileler çocuklarının ne yiyip ne içtiği konusunda titizlik gösterirken maalesef çocukların okuduğu kitaplar konusunda gereken titizliği göstermiyor. Karakteri tam oturmamış, kendine hayatta bir yol çizmek isteyen çocuk ve gençlerin yönlendirilmesi konusunda bu tür ibarelerin konulması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda devlet kurumlarına da görevler düştüğü kanaatindeyim. Bundan sonra da kitaplarımızda gerektiğinde akıllı işaretler koymaya devam edeceğiz. Ayrıca çok satmak adına çeşitli küfürleri kitap isimleri olarak yazan yayıncı arkadaşlar var ki eskilerin tabiriyle “edep ya hu” diyorum. Yayıncılık sadece kitap satmak olmamalı.Her kitapta uygulanmasına gerek yokLevent Cantek: (İletişim Yayınları) Çıkan her türlü kitap mevcut yasalar gereği savcılar tarafından inceleniyor ve “yasa dışı” sayılırlarsa ağır yaptırımları olan cezalar alabiliyorlar. Editörü olduğum bir çizgi roman kitabı için benzer bir ibareyi ben de koymuştum. Türkiye’de çizgi roman çocuklara yönelik sayıldığından velileri içerikteki şiddet öğelerinden dolayı uyarmak istemiştim. Bu tür ibarelerin genişletilmesine, her kitapta uygulanmasına bence gerek yok. Üstelik MEB onaylı olmak türünden okuru yönlendiren ibareler, poşet içinde +18 vurgusuyla satılan yayınlar da var. Durumdan vazife çıkartmayı gerektirecek bir durum yok.Kitapları hedef kitleye uygun hazırlamak gerekGökçen Yüksel: (TİMAŞ Yayınları) Pedagojik kriterler, kitapların hedef yaş grubuna uygun olup olmadığıyla alakalı. Çocuk ve genç kitapları dediğimiz aralığı 0-15 olarak düşünürsek bunun çok geniş bir aralık olduğu ve kitapların genele değil, ancak belirli bir yaş grubuna göre hazırlanması gerektiği aşikâr. Örneğin 8-10 yaş arası bir çocuğa hazırlayacağınız kitabın içeriği, sayfa sayısı, kullanılan kelimeleri, hatta verdiği mesajı; 13-15 yaş arası bir genç için farklılaşır ve farklılaşması gerekir. Ve bu farkın kapağa taşınması okurun, ebeveynin ve eğitimcinin hedef kitleye uygun kitabı seçmesi açısından önemli. Yani, öncelikli olarak çocuk ve genç kitaplarını hedef kitleye uygun hazırlamak gerekli. Sonrasında da yaş grubunu belirterek bunu karşı tarafa anlatmak kitapların doğru okurlara ulaşmasını sağlar. Tabii aynı yaş grubundaki okurlar arasında okuma farklılıkları var. Ebeveyn ve eğitimcinin de kitapları inceleyerek seçmesi gerekiyor.İşaretler bazı çocuklara basit gelebilirÖmer Faruk Paksu: (Nesil Yayın Grubu) Çocuk pedagojik gelişim açısından her yaşta farklı bir zihin yapısına, bilinç düzeyine ve algıya sahiptir. Ancak bu konuda yayıncılar arasında ortak bir dil olmadığı gibi, kitabın ön kapağına mı arka kapağına mı ya da (7-9 yaş) şeklinde yaş aralığını mı yoksa (7+) işaretiyle bir alt sınır belirleyip yukarısını serbest bırakmak şeklinde mi yazma konusunda bir birlik yok. Her yayınevi kendi belirlediği bir sistemle kitaplarının hitap ettiği yaş grubunu belirtiyor. Hiç yazmayan yayınevleri de mevcut tabii ki… Bu sadece Türkiye’de değil, yurtdışındaki çocuk yayıncıları arasında da böyle… Ailenin kültür düzeyi, çocukla ilgi seviyesi, ailede kitaba verilen önem ve kitap okuma alışkanlığının olup olmaması gibi çeşitli faktörler çocuğun dünyasında kitabın ne oranda yer edindiğini belirliyor. Dolayısıyla yayıncılar her ne kadar yaş grubunu belirtseler de bir kitap, aynı yaştaki bir çocuğa basit gelebildiği gibi diğer bir çocuğa ağır gelebiliyor. Burada biraz da anne-babaya iş düşüyor.
Akıllı işaretlere artık aşinayız. Zira yedi senedir hayatımızda. Peki, söz konusu ibareler kitaplar için de geçerli olabilir mi? Bu soruyu yayın dünyasından bazı editörlere yönelttik. Kimine göre bu işaretler gerekli, kimine göre ise bir faydası yok.İzleyici, 23 Nisan 2006’da TV’lerde ‘Akıllı İşaretler’ ile karşılaştı. Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından geliştirilen bu sistemin amacı ise çocukları ve gençleri televizyon yayınlarının olumsuz etkilerinden korumak. Haberimize mevzu bahis olan konu ise geçtiğimiz haftalarda Yitik Hazine Yayınları tarafından basılan ‘Balkan Harbi’ kitabında 13+ işaretinin olmasıydı. Buradan yola çıkarak, kitap editörlerine televizyondaki uygulamanın kitaplarda da olabilme ihtimalini sorduk. Mezkûr yayınevinin editörü Salih Gülen, yayın dünyasında çok tuhaf ilişkileri, sapkınlığa varacak konuları, fantastik edebiyat altında insanların inanç dünyasını derinden sarsacak konuların işlendiğini hatırlatıyor ve ekliyor: “Bu tür kitapların da üzerinde akıllı işaretlerin olması gerektiğini düşünüyorum.” İletişim Yayınları’ndan Levent Cantek ise bu uygulamayı okura ve savcılığa karşı yapılmış bir iyi niyet işareti sayıyor. TİMAŞ’tan Gökçen Göksel, konuya çocuk özelinden bakıyor: “Çocuklara ve gençlere yönelik kitap hazırlarken birtakım kriterlere bağlı kalmamız gerekir. Bunlardan en önemlisi pedagojik kriterlerdir.” Son söz Nesil Yayın Grubu Editörü Ömer Faruk Paksu’nun: “Kitaplar, hangi yaşa hitap ediyorsa o yaşa uygun bir konu seçimi, dil ve anlatım biçimi, çizim ve tasarım uygulaması gerekiyor. Ve bunu da kitabın üzerinde belirtmek özellikle ebeveynler için kolaylık sağlıyor.” Bu tartışmadan geriye ise bir Bülent Ortaçgil şarkısı kalıyor galiba: “Olmalı mı olmamalı mı/Yoksa hiç değişmemeli mi…”Çocuk ve gençler için konulmalıSalih Gülen: (Yitik Hazine Yayınları) 13+ akıllı işaretini ‘Unutulmasınlar Diye Balkan Harbi’ kitabının kapağına koyduk. Maksadımız savaşın en acımasız yüzünü çocukların görmemesiydi. Bu tür kitaplarda aynı hassasiyetimiz devam edecek. Genelde çocuk kitaplarında hangi yaş grubuna hitap ettiği kapakta bahsediliyor, ancak en az kaç yaşındaki insanların okuması gerektiğine dair ibare bulunmuyor. Oysa yayın dünyasında çok tuhaf ilişkileri, sapkınlığa varacak konuları, fantastik edebiyat altında insanların inanç dünyasını derinden sarsacak konuları işleyen, görseller yayınlayan kitaplar var. Bu tür kitapların da üzerine akıllı işaretlerin olması gerektiğini düşünüyorum. Aileler çocuklarının ne yiyip ne içtiği konusunda titizlik gösterirken maalesef çocukların okuduğu kitaplar konusunda gereken titizliği göstermiyor. Karakteri tam oturmamış, kendine hayatta bir yol çizmek isteyen çocuk ve gençlerin yönlendirilmesi konusunda bu tür ibarelerin konulması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda devlet kurumlarına da görevler düştüğü kanaatindeyim. Bundan sonra da kitaplarımızda gerektiğinde akıllı işaretler koymaya devam edeceğiz. Ayrıca çok satmak adına çeşitli küfürleri kitap isimleri olarak yazan yayıncı arkadaşlar var ki eskilerin tabiriyle “edep ya hu” diyorum. Yayıncılık sadece kitap satmak olmamalı.Her kitapta uygulanmasına gerek yokLevent Cantek: (İletişim Yayınları) Çıkan her türlü kitap mevcut yasalar gereği savcılar tarafından inceleniyor ve “yasa dışı” sayılırlarsa ağır yaptırımları olan cezalar alabiliyorlar. Editörü olduğum bir çizgi roman kitabı için benzer bir ibareyi ben de koymuştum. Türkiye’de çizgi roman çocuklara yönelik sayıldığından velileri içerikteki şiddet öğelerinden dolayı uyarmak istemiştim. Bu tür ibarelerin genişletilmesine, her kitapta uygulanmasına bence gerek yok. Üstelik MEB onaylı olmak türünden okuru yönlendiren ibareler, poşet içinde +18 vurgusuyla satılan yayınlar da var. Durumdan vazife çıkartmayı gerektirecek bir durum yok.Kitapları hedef kitleye uygun hazırlamak gerekGökçen Yüksel: (TİMAŞ Yayınları) Pedagojik kriterler, kitapların hedef yaş grubuna uygun olup olmadığıyla alakalı. Çocuk ve genç kitapları dediğimiz aralığı 0-15 olarak düşünürsek bunun çok geniş bir aralık olduğu ve kitapların genele değil, ancak belirli bir yaş grubuna göre hazırlanması gerektiği aşikâr. Örneğin 8-10 yaş arası bir çocuğa hazırlayacağınız kitabın içeriği, sayfa sayısı, kullanılan kelimeleri, hatta verdiği mesajı; 13-15 yaş arası bir genç için farklılaşır ve farklılaşması gerekir. Ve bu farkın kapağa taşınması okurun, ebeveynin ve eğitimcinin hedef kitleye uygun kitabı seçmesi açısından önemli. Yani, öncelikli olarak çocuk ve genç kitaplarını hedef kitleye uygun hazırlamak gerekli. Sonrasında da yaş grubunu belirterek bunu karşı tarafa anlatmak kitapların doğru okurlara ulaşmasını sağlar. Tabii aynı yaş grubundaki okurlar arasında okuma farklılıkları var. Ebeveyn ve eğitimcinin de kitapları inceleyerek seçmesi gerekiyor.İşaretler bazı çocuklara basit gelebilirÖmer Faruk Paksu: (Nesil Yayın Grubu) Çocuk pedagojik gelişim açısından her yaşta farklı bir zihin yapısına, bilinç düzeyine ve algıya sahiptir. Ancak bu konuda yayıncılar arasında ortak bir dil olmadığı gibi, kitabın ön kapağına mı arka kapağına mı ya da (7-9 yaş) şeklinde yaş aralığını mı yoksa (7+) işaretiyle bir alt sınır belirleyip yukarısını serbest bırakmak şeklinde mi yazma konusunda bir birlik yok. Her yayınevi kendi belirlediği bir sistemle kitaplarının hitap ettiği yaş grubunu belirtiyor. Hiç yazmayan yayınevleri de mevcut tabii ki… Bu sadece Türkiye’de değil, yurtdışındaki çocuk yayıncıları arasında da böyle… Ailenin kültür düzeyi, çocukla ilgi seviyesi, ailede kitaba verilen önem ve kitap okuma alışkanlığının olup olmaması gibi çeşitli faktörler çocuğun dünyasında kitabın ne oranda yer edindiğini belirliyor. Dolayısıyla yayıncılar her ne kadar yaş grubunu belirtseler de bir kitap, aynı yaştaki bir çocuğa basit gelebildiği gibi diğer bir çocuğa ağır gelebiliyor. Burada biraz da anne-babaya iş düşüyor.