Dünya futboluna kazandırdığı futbolcularla adından sıkça söz ettiren bir ülke Belçika. FIFA dünya sıralamasına göre Kırmızı Şeytanlar, dünyanın yeni 1 numarası oldu. 11 milyonluk bu Avrupa ülkesi, futbolun süper güçlerinden biri olma aşamasına nasıl geldi?
2016 Avrupa Şampiyonası yaklaşırken, herkes kafasında bir favori belirmeye başladı. Kiminin favorisi son yıllarda Avrupa futboluna damga vuran İspanya ya da ev sahibi Fransa. Türkiye'yi potaya sokanların sayısı da az değil. Lakin geçtiğimiz günlerde açıklanan kasım ayı verilerine göre FIFA dünya sıralamasında ilk sıraya oturan ve tarihinde bir ilki yaşayan Belçika'yı da unutmamak gerek…
Bugün dünya futbolunun zirvesinde yer alan Belçika, 1980'li yıllarda da başarılarıyla dikkat çekiyordu. 1980 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda ikinci, Meksika'nın ev sahipliği yaptığı 1986 Dünya Kupası'nda ise dördüncü olmuşlardı. Eric Gerets, Jan Ceulemans, Jean-Marie Pfaff, Enzo Scifo ve Franky Vercauteren Belçika dendiğinde ilk akla gelen isimlerden… Euro 2000 Belçika futbolunun dibi gördüğü organizasyondu. Hollanda ile birlikte kupaya ev sahipliği yapan Kırmızı Şeytanlar, Türkiye'ye karşı 2-0 yenilerek turnuvaya veda etmişti. Euro 2016'ya ise direkt katılan ülkelerden biri oldu.
Belçika'nın bünyesinde iki farklı kültür ve dil mevcut. Hollanda sınırındaki Flamanlar Felemenkçe, Fransa sınırında yer alan Valon bölgesindekiler ise Fransızca konuşuyor. Bu etnik yapı, futbola da yansımış. Anderlecht ve Club Brugge, Flamanların takımı olarak ön plana çıktı, Standard Liege ise Valonların. Bu takımlar arasındaki ayrım, millî; takıma da yansıdı uzun süre. Yetiştirdikleri önemli oyuncuları birer birer Fransa ve Hollanda gibi ülkelere kaptırmaya başladıkları bir dönemde, Belçika Futbol Federasyonu Futbol Direktörü Michel Sablon, kimsenin cesaret edemeyeceği bir projeyle ortaya çıktı.
Her şey bir not defteri ile başladı
1986 Meksika, 1990 İtalya ve 1994 ABD dünya kupaları teknik ekibinde de yer almış bir isim, Sablon. “Her şey bir not defteri ile başladı.” diyen Sablon, kafasındaki tüm fikirleri bir deftere not ederek başlamış. Ardından, kendilerine göre futbol kültürü daha fazla olan komşuları Fransa ve Hollanda'nın sistematiğini incelemiş. Almanya olmadan olmaz, tabii ki. En sonunda kendi doğrularını çıkaran Sablon, kurtuluş reçetesini başta federasyon olmak üzere tüm kulüp yetkilileriyle paylaştı. “Profesyonel kulüplerimiz başarısız oluyordu ve milli takım seviyesinde de kötü sonuçlar alıyorduk. İspanya ve Fransa gibi dev ülkelerle baş edemiyorduk… Teknik departmandan bir grup olarak kafa kafaya verdik ve üç hedef gruba yönelik bir plan hazırladık: Kulüpler, milli takım ve altyapı hocaları. Önce kulüplere gittik ve U18 ve daha alt yaş grubu takımlarında iki kanat oyunculu, üç orta sahalı ve dörtlü bir savunmadan oluşan 4-3-3 oynamalarını istedik.” Sablon'un, Sportsmail'e verdiği röportajda söyledikleri bu şekildeydi.
Yapılan köklü değişiklikler meyvesini 2007 senesinde vermeye başladı: Eden Hazard ve Christian Benteke'nin bulunduğu U17 takımı Avrupa Şampiyonası'nda son dörde kalmıştı. Bir sene sonra Vincent Kompany ve Marouane Fellaini'yi kadrosunda bulunduran U23 takımı iyi bir Olimpiyat geçirdi. Şu an Kırmızı Şeytanların kadrosunda bulunan 23 milli futbolcudan 12'si Premier Lig'de oynuyor.
Belçika futbolunda dikkat çeken bir başka husus da ligde yabancı sınırının bulunmaması. Belçika'nın yayıncı kuruluşu Telenet'in yorumcusu Frank Van Laeken, bu kuralı şöyle yorumluyor: “Ligde yabancı sınırı yok. Ama ilk 18'de 6 altyapı oyuncusu kuralı var. 21 yaşına kadar en az 3 yıl Belçika'da eğitim görmüş altyapı oyuncusu da genelde vatandaş oluyor zaten.”
Kadroda kimler yok ki!
Chelsea'nin kaleyi emanet ettiği Thibaut Courtois, Manchester City'nin kaptanı Vincent Kompany, Tottenham'ın tecrübeli savunmacısı Jan Vertonghen, Barcelona'da savunmanın önemli isimlerinden Thomas Vermaelen, Everton'ı sırtlayan Romelu Lukaku, Premier Lig'de iki sezon önce ‘yılın en iyi genç oyuncusu', geçen sezon da ‘yılın en iyi futbolcusu' seçilen Eden Hazard, Manchester United'ın yıldız orta sahası Marouane Fellaini, bu sezon başında 46,50 milyon Euro'ya Liverpool'un yolunu tutan Christian Benteke ve 24 yaşında 74 milyon Euro'ya Manchester City'ye transfer olan Kevin de Bruyne diye uzayıp giden bir liste bu.
Uğur Meleke: Altın nesil
Belçika, altın bir nesil yakaladı. Yarısı nitelikli altyapı yatırımı, yarısı da şans. Evet, Courtois'nın, De Bruyne'ün, Lukaku'nun, Kompany'nin aynı nesle denk gelmesini herhangi bir bilimsel gerekçeyle açıklamak akıllıca olmaz. Ancak şunu da not etmek gerek: Belçika, üst üste 4 büyük turnuvayı (2004-2006-2008 ve 2010) pas geçince kaybeden nesline neşter vurdu. Eylül 2010'da Saracoğlu'nda Türkiye'ye konuk olan Belçika Milli Takımı, tecrübeli aslarına teşekkür etmiş, 17 yaşındaki santrfor Lukaku ve 23 yaş altı 7 futbolcuyla (Alderweireld, Verthongen, Fellaini, Dembele, Hazard, Witsel, Mirallas'la) oynamıştı. Evet, şimdi bu oyuncuların her biri birer süper yıldız. Ama o gün değillerdi!