Akapella (A Capella) en basit anlamıyla, insan sesinin enstrüman olarak kullanılması. Bir müzik tarzı olarak yüzyıllardır deneniyor.
İlk çıkış yeri klise koroları olsa da günümüzde Rock, Jazz, Pop, Rap, R&B gibi neredeyse bütün müzik türlerinde akapella yapılıyor. Öyle ki son zamanlarda akapella yapılan şarkılar ya da coverlar, video izleme sitelerinde milyonlarca kez tıklanıyor. Her gün bu tarzda yeni isim ve gruplar çıkıyor. Birçok pop yıldızı da bu gruplarla birlikte çalışmalar yapıyor. İşin içine akapella ile birlikte beatbox da ekleniyor. İnsan sesiyle oluşturulan orkestraların sayısı gün geçtikçe artıyor, artmaya da devam edecek gibi. Örneğin ‘Pentatonix' grubunun Evolotion Of Music isimli videosu sadece YouTube'da 70 milyon kez tıklandı. Pitch Perfect, bunların en bilinenlerinden. Ünü bütün dünyaya yayılmış durumda. Key ve Pele isimli topluluğun videoları da toplamda yüz milyona yaklaşmış durumda. Cubanos Acapella'nın Hotel California başta olmak üzere yaptığı coverlar da tıklanma rekorları kırıyor. Mesela Miles Cyrus, Justin Bieber başta olmak üzere birçok ünlü pop yıldızları bile bu topluluklarla düet yapıyor. Ayrıca birçok üniversitede irili ufaklı bu tarz müzik yapan gruplar bulunuyor.
Popstarlarla yarışıyorlar
Sadece gruplar değil bireysel çalışmalar da dikkat çekiyor. Hatta akapella yapan bazı isimlerin şöhreti pop yıldızlarına ulaşmış durumda. Örneğin Mike Tompkins. Tompkins'in yaptığı her video en az on milyon kez izleniyor. Bu isimlerin en ünlülerinden biri de Smooth McGroove. Videolarının milyonlarca kez tıklanmasının yanında hayranları onun adına playlistler bile hazırlıyor. Corey Vidal da akapellacı ünlülerden. Özellikle Star Wars filminin müziklerini bu tarzda seslendirmesi ona epeyce hayran kazandırdı. Cheb Khaled de akapellanın parlayan yıldızlarından. Özellikle Aisha şarkısına yapmış olduğu coverı dinlemelisiniz. Alaa Wardi isimli müzisyenin akapella tarzında şarkıları kendine has yorumu ve sözleriyle yeniden yorumladığı neşeli videolara da göz atabilirsiniz.
Ülkemize gelecek olursak... Çoğumuz belki de akapella kelimesiyle ilk kez Sertab Erener'in ‘Zor Kadın' şarkısının akapella versiyonuyla tanıştık. O dönem bu şarkı uzun süre konuşulmuştu. Ancak bu tarzda en popüler çıkışı Vokaliz isimli grup yaptı. Yalnızım Dostlarım isimli yorumlarıyla bir anda gündeme oturdular. 2007'de kendi isimlerini taşıyan bir albüm çıkardılar. Son olarak 2011'de Dinle Burayı isimli çalışmalarını müzikseverlerle buluşturdular. Bu anlamda ülkemizdeki en köklü grup ise A Capella Boğaziçi. 15 yıl önce kurulan topluluk bugüne kadar iki albüm yayınladı. Çalışmalarıyla adından sürekli söz ettirdi, ettirmeye de devam ediyor.
İlgi her geçen gün artıyor
Akapella, yüzlerce yıldır yapılmasına rağmen neden son zamanlarda böyle yükselişe geçti? A Capella Boğaziçi'ne göre bunun birkaç sebebi var. “Hem YouTube'un yaygınlaşması hem de popüler müziğin akapella yapılabilmesinin önünü açacak teknik gereçlerin (kayıt teknolojisine ulaşımın kolaylığı, ileri seviye beatbox teknikleriyle pop müzik sound'una yakın bir ritmik yapı elde edilmesi, synth efektler sayesinde seslerin enstrümana yaklaştırılması vs.) ortaya çıkmasıyla insanları şaşırtan ve müzikal olarak daha hoşlarına gidebilecekleri bir tarz yakaladı bu müzik. Vokaliz grubu ise bu durumu şöyle açıklıyor: “İnsan sesi kadar samimi ve duyguların belki de birçoğunun çok rahat aktarılabildiği başka bir enstrüman yok. Aslında her dönemde özellikle ilkel çağlarda insan sesiyle yapılan müzikler hep en önde. Fakat sanayi devrimiyle birlikte doğal olarak enstrümanlar da evrimleşti ve biraz da sanayinin ürettiği enstrümanlar dışındakiler uzun bir dönem popüler olamadı. Şimdi ise insan sesinin makineyi taklit edebiliyor olması dinleyicileri şaşırtıyor diye düşünüyorum. Bu sebepten ‘akapella' tekrar popüler olmayı zorluyor.”
A Capella Boğaziçi: Bu müziğe ilgi giderek artacak
“Bu müziğe olan ilgiyi inkar edemeyiz. Sadece insan sesiyle bu müzikler nasıl yapılıyor diye şaşırılıyor. İnsana yakın gelen bir tarafı var. Sonuçta herkesin yapabileceği başlangıç maliyeti düşük olan bir müzik. Biraz kulağınız ve ritim yeteneğiniz varsa basit düzeyde de olsa herkes yapabilir. ‘A capella' ne demek diye sorulan bir zamandan, herkesin az çok fikir sahibi olduğu bir zamanda geldik, ki bu sevindirici bir gelişme. Tabii alınacak çok yol var. Amerika'da ve Avrupa'da bu müziği yapan onbinlerce grup bulunuyor. Türkiye'de ise bir elin parmakları kadar. Aslında çok zaman ve emek isteyen zor bir iş. Son yıllarda birçok koronun ortaya çıkması ve bu müziğin aktif olarak icra edilmesiyle birlikte dünyada da Türkiye'de de popüler hale geldi. Biz de bu ilgiden hayli memnunuz. A capella yeniliğe ve deneye açık bir tür. Ne kadar çok grup olursa profesyonelleşme de o kadar hızlı olur, kalite artar, insanlar daha çok severek dinler. Özellikle üniversiteliler arasında ilgi gördüğünü düşünüyoruz. Bu sebeple de bu ilginin giderek artacağını tahmin ediyoruz.”
VOKALİZ: Geleceğe, klasikleşen eserler bırakmak istiyoruz
“İlgi görmesinin sebebi, belki de insanların bu karmaşanın içinden basitliğe duyduğu bir özlemdir veya makinelerin egemen olmamasına duyduğu isteğin onaylanmasıdır. Belki de ‘ne kadar basit, ben de yapabilirim' diye içinden geçirebilmesidir. Biz gelişmeleri ilgiyle izliyor ve yeni çıkan bütün grup, koro veya oluşumları destekliyoruz. Grubu kurduğumuzda bu alanı hareketlendireceğimize emindik ve uzun bir yol olduğunu öngörmüştük, tahminlerimiz gerçekleşti. İnsanlar vokal müziğe ilgi duymaya başlıyor. Bu çok güzel ve bizi de hareketlendiren bir dalga. Bizim yaratıcılığımızı arttırdı ve yeni projeler oluşturmamıza neden oldu. Çok yakında tekrar arenada olacağız. Müzik türlerinin gelecekleri ‘klasikleşme' dir. Müzisyenler de (klasiklerle ilgilenenler dışında) her zaman yeni tınılar ve anlayışlar keşfetmek için hayallere yelken açar. Umarım sektör olarak geleceğe bu dönemden klasikleşen eserler taşıyabiliriz.”