İskoçya, 18 Eylül’de 307 yıldır bağlı bulunduğu Birleşik Krallık’tan ayrılmak için sandığa gitti. İskoçlar yüzde 55 oy oranıyla bağımsızlığa ‘hayır’ dedi. Yrd. Doç. Dr. Şener Aktürk, “Referandumda hayır çıkmış olması, etnik milliyetçiliğin ateşinin düşmüş olduğunu gösteriyor.” diyor.İskoçya, 307 yıldır bağlı bulunduğu Birleşik Krallık’tan ayrılmak için 18 Eylül’de referanduma gitti. İskoçlar yüzde 55 oy oranıyla bağımsızlığa ‘hayır’ derken, gözler Avrupa ve Ortadoğu’daki benzer eğilimlere sahip diğer ülkelere çevrildi. İspanya’da Katalanlar, İtalya’da Venedikler, Belçika’da Flamanlar, Irak’ta Kürtler bağlı bulundukları ülkelerinden ayrılmak için hazır bekliyor. Uzmanlar İskoçya’da yapılan referandumun bağımsızlık hayalleri olan bu milletler için örnek teşkil edeceğini söylüyor. Eski Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, referandumun özellikle Avrupa ve Kuzey Irak Kürtleri üzerinde emsal teşkil edebileceğini düşünüyor: “İspanya’da Katalanlar ile Kuzey Irak’ta Kürtler benzer yolları kullanarak bağımsız olmak isteyebilirler.” Bu durumun Türkiye’yi de etkileyebileceğini savunan Yakış, “Kürtler bölgede 40 milyona yaklaşan nüfuslarıyla ‘biz de aynı yolu deneyelim, kullanalım’ diyebilir.” diyor. Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Şener Aktürk de, İskoçya’da yapılan referandum ile İspanya, Kanada, Belçika, Irak gibi ülkelerin referandum talepleriyle karşı karşıya kalabileceğini söylüyor. Aktürk, “Referandumda ‘hayır’ çıkmış olması da etnik milliyetçiliğin ateşinin düşmüş olduğunu gösteriyor.” diye konuşuyor.Referandumun hikâyesiİskoçya’da Birleşik Krallık’tan ayrılma fikrini akıllara ilk 2012 yılında Ulusal Partisi’nin (SNP) lideri olan İskoçya Bölgesel Yönetimi Başbakanı Alex Salmond getirmişti. Salmond, referandum çalışmaları boyunca seçmenlere yaptığı çağrıda “Bu işi gerçekleştirelim, ‘evet’ diyelim.” demişti. Salmond, İskoçya’nın artık kendi kaderini kendisinin belirlemesi, Londra’daki Birleşik Krallık Parlamentosu’nun ‘zincirlerinden’ kurtulması gerektiğini belirterek, 307 yıllık birliğin artık ihtiyaçları karşılamadığını iddia etmişti. Salmond, referandum öncesinde yaptığı açıklamalarda mevcut petrol kaynaklarıyla bağımsız İskoçya’nın dünyanın en zengin ülkelerinden biri haline gelebileceğini savunuyordu.Hayırcıların kampanyası ‘Birlikte Daha İyi’ olduİskoçya’da referandum sürecinde ‘hayır’ kampanyasının organizasyonunu ‘Birlikte Daha İyi’ (Better Together) sloganıyla İngiltere’nin İskoç asıllı eski Başbakanı Gordon Brown ile eski Maliye Bakanı Alistair Darling yaptı. Bağımsızlığı ‘bilinmedik bir hedefe doğru yürümek’ olarak değerlendiren ‘hayır’cılar, ayrılmayla birlikte ülke ekonomisinin büyük zarar göreceğini düşünüyordu. Kampanyanın son haftalarında ‘evet’ oylarının giderek arttığını gösteren anketler üzerine ise Birleşik Krallık’taki parti liderleri harekete geçmiş, ülkenin en büyük üç partisinin liderleri aynı anda İskoçya’ya girerek, İskoçlara daha fazla özerklik vaadinde bulunmuştu. İngiltere Başbakanı David Cameron, İskoçların Birleşik Krallık’ta kalmaya devam etmesi halinde bölgesel İskoç hükümetine eğitim, ulaşım, sağlık, vergilendirme, belediye hizmetleri gibi alanlarda düzenlemeler yapılacağı sözünü vermişti. Hatta bu bildiri, İskoçya’nın Daily Record gazetesinin baş sayfasında ‘Söz’ başlığıyla yer almıştı.Clinton da ‘hayır’ çağrısı yapmıştıEski ABD Başkanı Bill Clinton da referandum tartışmasına müdahil olanlardan, İskoçları bağımsızlığa ‘hayır’ demeye çağırmıştı. Clinton, yaptığı açıklamada, “Kimlik çatışmalarının yaşandığı bir dünyada, kendi kaderini tayin hakkının maksimum kılındığı bir birlikte yaşamla birlikte çalışıp birlikte yaşarken farklılıklarımıza saygı göstermenin mümkün olduğuna dair dünyaya güçlü bir mesaj verilmiş olur.” ifadelerini kullanmıştı.Birleşik Krallık için İskoçya neden önemli?Birleşik Krallık’ın dört parçasından birini oluşturan İskoçya, sahip olduğu doğalgaz ve petrol rezervleriyle dikkat çekiyor. Ayrıca, Krallık’ın oldukça pahalı Trident nükleer füze denizaltıları gücü de İskoçya’da bulunuyor. Eğer İskoçya bağımsızlık için evet deseydi, Birleşik Krallık topraklarının üçte birini ve nüfusunun onda birini kaybedecekti. Ülke, resmi olarak 1707’de İngiltere ile birleşmişti. Londra’daki merkezi hükümet dışişleri, savunma, ekonomi politikası gibi alanlarda yetkileri elinde tutuyor. Eğitim, sağlık, belediye hizmetleri, ulaşım gibi yetkileri ise bölge meclislerine bırakarak kısmi özerklik tanıyor.İskoçlara özenen Katalanlar sokaklara indiİskoçya’daki bağımsızlık referandumundan etkilenen Katalanlar, ulusal gün kabul ettikleri 11 Eylül’de sokaklara dökülmüştü. Yarım milyona yakın Katalan, bayraklarının rengi olan sarı ve kırmızıya bürünüp, ‘Vote’ (Oy ver) ve ‘Voluntat’ (Evet) isteklerini temsilen V şeklini almıştı. Katalanlar, İspanya hükümetinin itirazlarına rağmen 9 Kasım’da da bağımsızlık referandumu kararı almıştı.Belçika’da Flamanlar da bağımsızlık için ayaktaİskoçya’da yapılan referandumu kendilerine örnek alan Flamanlar da Belçika’da bağımsızlığı savunuyor. Flamanların Belçika’da yoğun olarak yaşadığı Flander bölgesinin ayrılmasını savunan Vlaams Belang partisinin başkanı Gerolf Annemans, yakın zamanda yaptığı açıklamada, “Bağımsızlığa doğru yol almak ve eski devletleri yeniden kurmak mantıklı bir evrim ve İskoçya, Katalonya, Flander bu yeni Avrupa’nın bir parçası.” açıklamasında bulunmuştu.Yüksek vergi ödeyen Venedik de bağımsızlık istiyorİtalya’nın kuzeyindeki Veneto bölgesinde bu yıl 16-21 Mart günleri arasında yapılan bağımsızlık referandumu, yüzde 89 ‘evet’ oyuyla sonuçlanmıştı. Başkenti Venedik olan, ülkenin en zengin bölgelerinden Veneto’da internet üzerinden yapılan bağımsızlık referandumunda yüzde 89 ‘evet’ ile sonuçlanmıştı. Venetolular her yıl ödedikleri vergilerin, Roma’dan aldığı yatırım ve hizmetlerden 21 milyar Euro daha fazla olduğunu savunuyor. İtalya’da başşehri Venedik olan Veneto bölgesi, ülkeden ayrılıp egemen federal bir cumhuriyet olmayı talep ediyor.İNGİLTERE’NİN KARŞISINDA OLMAK YERİNE...Şener Aktürk (Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Uzmanı): İskoçya’da ‘evet’çilerin önemli bir motivasyonu Kuzey Denizi petrolleri sayesinde İngiltere’nin geri kalanından daha fazla zengin bir ülke olması hayaliydi. Bu referandumda ‘hayır’ çıkmış olmasına rağmen İspanya (Katalanlar) ve Kanada (Quebec) tekrar bağımsızlık yönünde referandum talep edebilir. İskoçya’da bu durum emsal teşkil edeceği için İspanya, Kanada, Belçika, Irak gibi ülkelerde referandum talepleri olabilir. Yaşar Yakış (Eski Dışişleri Bakanı): İngiltere dünyada önemli bir devlet. Böyle bir devletin karşısında olmak yerine, İskoçların Birleşik Krallık’a bağlı kalmayı tercih etmelerine şaşırmamak gerekiyor. Bunun yanında, bu referandum diğer ülkeler için örnek teşkil edebilir.
İskoçya, 18 Eylül’de 307 yıldır bağlı bulunduğu Birleşik Krallık’tan ayrılmak için sandığa gitti. İskoçlar yüzde 55 oy oranıyla bağımsızlığa ‘hayır’ dedi. Yrd. Doç. Dr. Şener Aktürk, “Referandumda hayır çıkmış olması, etnik milliyetçiliğin ateşinin düşmüş olduğunu gösteriyor.” diyor.İskoçya, 307 yıldır bağlı bulunduğu Birleşik Krallık’tan ayrılmak için 18 Eylül’de referanduma gitti. İskoçlar yüzde 55 oy oranıyla bağımsızlığa ‘hayır’ derken, gözler Avrupa ve Ortadoğu’daki benzer eğilimlere sahip diğer ülkelere çevrildi. İspanya’da Katalanlar, İtalya’da Venedikler, Belçika’da Flamanlar, Irak’ta Kürtler bağlı bulundukları ülkelerinden ayrılmak için hazır bekliyor. Uzmanlar İskoçya’da yapılan referandumun bağımsızlık hayalleri olan bu milletler için örnek teşkil edeceğini söylüyor. Eski Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, referandumun özellikle Avrupa ve Kuzey Irak Kürtleri üzerinde emsal teşkil edebileceğini düşünüyor: “İspanya’da Katalanlar ile Kuzey Irak’ta Kürtler benzer yolları kullanarak bağımsız olmak isteyebilirler.” Bu durumun Türkiye’yi de etkileyebileceğini savunan Yakış, “Kürtler bölgede 40 milyona yaklaşan nüfuslarıyla ‘biz de aynı yolu deneyelim, kullanalım’ diyebilir.” diyor. Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Şener Aktürk de, İskoçya’da yapılan referandum ile İspanya, Kanada, Belçika, Irak gibi ülkelerin referandum talepleriyle karşı karşıya kalabileceğini söylüyor. Aktürk, “Referandumda ‘hayır’ çıkmış olması da etnik milliyetçiliğin ateşinin düşmüş olduğunu gösteriyor.” diye konuşuyor.Referandumun hikâyesiİskoçya’da Birleşik Krallık’tan ayrılma fikrini akıllara ilk 2012 yılında Ulusal Partisi’nin (SNP) lideri olan İskoçya Bölgesel Yönetimi Başbakanı Alex Salmond getirmişti. Salmond, referandum çalışmaları boyunca seçmenlere yaptığı çağrıda “Bu işi gerçekleştirelim, ‘evet’ diyelim.” demişti. Salmond, İskoçya’nın artık kendi kaderini kendisinin belirlemesi, Londra’daki Birleşik Krallık Parlamentosu’nun ‘zincirlerinden’ kurtulması gerektiğini belirterek, 307 yıllık birliğin artık ihtiyaçları karşılamadığını iddia etmişti. Salmond, referandum öncesinde yaptığı açıklamalarda mevcut petrol kaynaklarıyla bağımsız İskoçya’nın dünyanın en zengin ülkelerinden biri haline gelebileceğini savunuyordu.Hayırcıların kampanyası ‘Birlikte Daha İyi’ olduİskoçya’da referandum sürecinde ‘hayır’ kampanyasının organizasyonunu ‘Birlikte Daha İyi’ (Better Together) sloganıyla İngiltere’nin İskoç asıllı eski Başbakanı Gordon Brown ile eski Maliye Bakanı Alistair Darling yaptı. Bağımsızlığı ‘bilinmedik bir hedefe doğru yürümek’ olarak değerlendiren ‘hayır’cılar, ayrılmayla birlikte ülke ekonomisinin büyük zarar göreceğini düşünüyordu. Kampanyanın son haftalarında ‘evet’ oylarının giderek arttığını gösteren anketler üzerine ise Birleşik Krallık’taki parti liderleri harekete geçmiş, ülkenin en büyük üç partisinin liderleri aynı anda İskoçya’ya girerek, İskoçlara daha fazla özerklik vaadinde bulunmuştu. İngiltere Başbakanı David Cameron, İskoçların Birleşik Krallık’ta kalmaya devam etmesi halinde bölgesel İskoç hükümetine eğitim, ulaşım, sağlık, vergilendirme, belediye hizmetleri gibi alanlarda düzenlemeler yapılacağı sözünü vermişti. Hatta bu bildiri, İskoçya’nın Daily Record gazetesinin baş sayfasında ‘Söz’ başlığıyla yer almıştı.Clinton da ‘hayır’ çağrısı yapmıştıEski ABD Başkanı Bill Clinton da referandum tartışmasına müdahil olanlardan, İskoçları bağımsızlığa ‘hayır’ demeye çağırmıştı. Clinton, yaptığı açıklamada, “Kimlik çatışmalarının yaşandığı bir dünyada, kendi kaderini tayin hakkının maksimum kılındığı bir birlikte yaşamla birlikte çalışıp birlikte yaşarken farklılıklarımıza saygı göstermenin mümkün olduğuna dair dünyaya güçlü bir mesaj verilmiş olur.” ifadelerini kullanmıştı.Birleşik Krallık için İskoçya neden önemli?Birleşik Krallık’ın dört parçasından birini oluşturan İskoçya, sahip olduğu doğalgaz ve petrol rezervleriyle dikkat çekiyor. Ayrıca, Krallık’ın oldukça pahalı Trident nükleer füze denizaltıları gücü de İskoçya’da bulunuyor. Eğer İskoçya bağımsızlık için evet deseydi, Birleşik Krallık topraklarının üçte birini ve nüfusunun onda birini kaybedecekti. Ülke, resmi olarak 1707’de İngiltere ile birleşmişti. Londra’daki merkezi hükümet dışişleri, savunma, ekonomi politikası gibi alanlarda yetkileri elinde tutuyor. Eğitim, sağlık, belediye hizmetleri, ulaşım gibi yetkileri ise bölge meclislerine bırakarak kısmi özerklik tanıyor.İskoçlara özenen Katalanlar sokaklara indiİskoçya’daki bağımsızlık referandumundan etkilenen Katalanlar, ulusal gün kabul ettikleri 11 Eylül’de sokaklara dökülmüştü. Yarım milyona yakın Katalan, bayraklarının rengi olan sarı ve kırmızıya bürünüp, ‘Vote’ (Oy ver) ve ‘Voluntat’ (Evet) isteklerini temsilen V şeklini almıştı. Katalanlar, İspanya hükümetinin itirazlarına rağmen 9 Kasım’da da bağımsızlık referandumu kararı almıştı.Belçika’da Flamanlar da bağımsızlık için ayaktaİskoçya’da yapılan referandumu kendilerine örnek alan Flamanlar da Belçika’da bağımsızlığı savunuyor. Flamanların Belçika’da yoğun olarak yaşadığı Flander bölgesinin ayrılmasını savunan Vlaams Belang partisinin başkanı Gerolf Annemans, yakın zamanda yaptığı açıklamada, “Bağımsızlığa doğru yol almak ve eski devletleri yeniden kurmak mantıklı bir evrim ve İskoçya, Katalonya, Flander bu yeni Avrupa’nın bir parçası.” açıklamasında bulunmuştu.Yüksek vergi ödeyen Venedik de bağımsızlık istiyorİtalya’nın kuzeyindeki Veneto bölgesinde bu yıl 16-21 Mart günleri arasında yapılan bağımsızlık referandumu, yüzde 89 ‘evet’ oyuyla sonuçlanmıştı. Başkenti Venedik olan, ülkenin en zengin bölgelerinden Veneto’da internet üzerinden yapılan bağımsızlık referandumunda yüzde 89 ‘evet’ ile sonuçlanmıştı. Venetolular her yıl ödedikleri vergilerin, Roma’dan aldığı yatırım ve hizmetlerden 21 milyar Euro daha fazla olduğunu savunuyor. İtalya’da başşehri Venedik olan Veneto bölgesi, ülkeden ayrılıp egemen federal bir cumhuriyet olmayı talep ediyor.İNGİLTERE’NİN KARŞISINDA OLMAK YERİNE...Şener Aktürk (Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Uzmanı): İskoçya’da ‘evet’çilerin önemli bir motivasyonu Kuzey Denizi petrolleri sayesinde İngiltere’nin geri kalanından daha fazla zengin bir ülke olması hayaliydi. Bu referandumda ‘hayır’ çıkmış olmasına rağmen İspanya (Katalanlar) ve Kanada (Quebec) tekrar bağımsızlık yönünde referandum talep edebilir. İskoçya’da bu durum emsal teşkil edeceği için İspanya, Kanada, Belçika, Irak gibi ülkelerde referandum talepleri olabilir. Yaşar Yakış (Eski Dışişleri Bakanı): İngiltere dünyada önemli bir devlet. Böyle bir devletin karşısında olmak yerine, İskoçların Birleşik Krallık’a bağlı kalmayı tercih etmelerine şaşırmamak gerekiyor. Bunun yanında, bu referandum diğer ülkeler için örnek teşkil edebilir.